WIADOMOŚCI O BAZACH 1. BAZY KONSTRUKCYJNE
Wzajemne położenie różnych powierzchni części obrabianych konstruktor ustala na rysunku przy pomocy określonych wymiarów lub oznaczeń (równoległość, współosiowość itd.).
Linie i punkty rysunku stanowiące dla konstruktora elementy odniesienia dla różnych wymiarów nazywamy bazami konstrukcyjnymi (rys. 18).
Na rysunkach wykonawczych za bazy konstrukcyjne uważa się przeważnie te linie, które odpowiadają powierzchniom części wyznaczającym jej położenie względem innych części w zmontowanym zespole lub mechanizmie (lub powierzchniom, których położenie ma ważne znaczenie dla pracy danej części w maszynie).
Jest rzeczą oczywistą, że na rysunku wykonawczym wymiary części powinny być tak wyznaczone, aby część wykonaną wg tego rysunku można było łatwo zmierzyć.
Ponadto jest rzeczą ważną, aby przy mierzeniu uniknąć sumowania się błędów poszczególnych wymiarów. To sumowanie się błędów poszczególnych ogniw ciągu wymiarowego jest nieuniknione przy łańcuchowym sposobie wymiarowania (rys. 18).
W przypadku wyznaczania wymiarów rysunku względem jednej bazy konstrukcyjnej (sposób współrzędnościowy) nie może nastąpić sumowanie się błędów poszczególnych wymiarów w czasie mierzenia części wykonanej wg takiego rysunku.
Bardzo często opracowuje się dla poszczególnych operacji szkice obróbki. Na tych szkicach (instrukcjach obróbki) podaje się tylko te wymiary i zależności, które powinny być utrzymane przy wykonywaniu danej operacji (rys. 19).
Wymiary podane w instrukcjach obróbki mogą nie zgadzać się z wymiarami podanymi na rysunku wykonawczym danej części.
W szeregu przypadków, z przyczyn dalej wyjaśnionych, wyznacza się w instrukcjach obróbki położenie ostatecznie obrobionych powierzchni w inny sposób (przy pomocy innych wymiarów, z innymi tolerancjami, względem innych baz) niż na wykonawczych rysunkach części. Ale we wszystkich przypadkach, zarówno ną szkicach instrukcyjnych jak i na rysunkach wykonawczych, wymiary podaje się tak, żeby można je było tatwo zmierzyć w danym stadium obróbki.