Techniczno-eksploatacyjna charakterystyka samochodów
Techniczno-eksploatacyjną charakterystyką samochodów nazywamy zbiór wielkości (wskaźników) określających dane charakterystyczne samochodu oraz jego własności ekonomiczne.
Zbiór wskaźników umożliwiających porównywanie technicznych własności samochodów w czasie ich użytkowania nazywamy charakterystyką techniczną samochodu ). Obejmuje ona przede wszystkim:
Podstawowe wymiary samochodu, jak długość, wysokość, szerokość, rozstaw osi, prześwit, kąt natarcia, kąt zejścia itp. Na rys. 2.1 przedstawiono przykładowo zasadnicze wymiary samochodu Polski Fiat 126p.
Masy, a w szczególności: masę własną pojazdu, masę pojazdu gotowego do jazdy, ładowność, masę całkowitą itp.
— Prędkości, a zwłaszcza: prędkość maksymalną, prędkość maksymalną użyteczną, prędkość ekonomiczną i inne. Oprócz tych wskaźników możliwości techniczne samochodów charakteryzują: własności dynamiczne (zdolność samochodu do przyspieszania, zdolność do pokonywania wzniesień, maksymalne opóźnienia przy hamowaniu itp.), stateczność, łatwość kierowania, wygoda jazdy oraz łatwość obsługi.
Techniczno-eksploatacyjną charakterystykę samochodów uzupełniają jeszcze ich własności ekonomiczne. Do najważniejszych parametrów charakteryzujących własności ekonomiczne należą: zużycie materiałów pędnych i smarów oraz przebieg międzyna-prawczy.
Zużycie materiałów pędnych i smarów w sposób oczywisty wpływa na koszty użytkowania samochodów. Powrócimy jeszcze do tego zagadnienia w dalszej części książki (rozdział 11).
Długość przebiegu międzynaprawczego samochodu (lub silnika) oraz liczba napraw głównych, którym może on być poddany aż do całkowitego zużycia, określają trwałość samochodu. Im dłuższe są przebiegi międzynaprawcze i im więcej możemy ich wykonać w całkowitym czasie eksploatacji, tym dłuższy jest ogólny przebieg samochodu od chwili wyprodukowania do chwili wycofania z eksploatacji.
Ód wskaźników techniczno-eksploatacyjnej charakterystyki samochodów należy odróżnić wskaźniki techniczno-eksploatacyjne stosowane w transporcie samochodowym, charakteryzujące organizację transportu. Do podstawowych należą tu następujące wskaźniki:
współczynnik wykorzystania samochodu, będący stosunkiem liczby dni pracy samochodu do całkowitej liczby dni w rozpatrywanym okresie;
współczynnik wykorzystania przebiegu, będący stosunkiem przebiegu samochodu z ładunkiem do całkowitego przebiegu samochodu w rozpatrywanym okresie;
— współczynnik wykorzystania ładowności, będący stosunkiem masy przewożonego ładunku do ładowności samochodu. Istnieje jeszcze wiele innych współczyników uwzględniających czas jazdy z przyczepą, czasy postojów międzykursowych itp. oraz wskaźników będących odmianą podanych wyżej, ale odnoszących się do całkowitej liczby pojazdów w danej jednostce gospodarki. Wskaźniki te są potrzebne przy układaniu i analizowaniu planów eksploatacji w jednostkach transportowych.