Przeciąganie i frezowanie powierzchni walcowych
Przeciąganie, polegające na zdejmowaniu przez kolejne zęby przeciągacza cienkich warstewek metalu, jest jednym z najbardziej wydajnych sposobów obróbki skrawaniem. Z tego względu niektóre wytwórnie samochodowe zastosowały przeciąganie również do obróbki powierzchni walcowych. W tym przypadku obrabiany przedmiot 1 (rys. 219) otrzymuje ruch
obrotowy, przeciągacz 2 zaś (zwykle płaski do przeciągania zewnętrznego) przesuwa się ruchem prostoliniowym stycznie do obrabianej powierzchni. Każde ostrze przeciągacza można więc uważać za styczny nóż tokarski. Szybkość skrawania równa się oczywiście sumie szybkości obwodowej przedmiotu i szybkości ruchu prostoliniowego przeciągacza.
Najbardziej typowym przykładem zastosowania przeciągania powierzchni walcowych przy wytwarzaniu silników jest obróbka czopów wałów korbowych w produkcji masowej. W tym przypadku stosowane są prze-ciągacze składane o złożonym zarysie, które umożliwiają obróbkę nie tylko czopów, ale i innych powierzchni kształtowych wałów, jak np. odrzutni-ków olejowych, przejść i wyokrąglonych, kołnierzy do osadzania kół zamachowych itp. Na rys. 220 przedstawiono przeciągacz zespołowy, stosowany przy obróbce wału korbowego; składa się on z szeregu prze-ciągaczy pracujących równolegle i szeregowo. Obróbka poszczególnych powierzchni
walcowych i czołowych czopa wykonywana jest kolejno dwoma przecią-gaczami (zgrubnym i wykańczającym) podczas jednego przejścia. Czołowa powierzchnia kołnierza A obrabiana jest przy użyciu przeciągacza a, powierzchnia B — przeciągaczem b itd. Przeciąganie zastępuje przy obróbce czopów toczenie zgrubne i wykańczające oraz wstępne szlifowanie.
Przeciągarkę do obróbki wałów korbowych pokazano na rys. 221. Budowane są również dwuwrzecionowe przeciągarki tego typu, na których obrabia się jednocześnie dwa wały.
Obróbkę powierzchni walcowej na frezarce przeprowadza się zamoco-wując przedmiot na okrągłym stole i nadając mu posuw obrotowy. Taką metodę stosuje się do obróbki powierzchni walcowych obrabianych tylko na części obwodu koła (np. obróbka zewnętrznej powierzchni łba lotniczego korbowodu).
Niektóre wytwórnie stosują specjalną metodę frezowania powierzchni
walcowych, tzw. frezowanie okrągłe, wykonywane przy wolnym ruchu obrotowym przedmiotu zamocowanego w kłach specjalnej obrabiarki. Na rys. 222 przedstawiono taką obrabiarkę do obróbki czopów wałów korbowych. Wrzeciona poszczególnych frezów tworzą wraz z silnikami napędowymi i przekładniami klinowymi oddzielne głowice frezarskie przesuwające się pionowo na szerokich prowadnicach. Ruch jej jest sterowany hydraulicznie za pomocą wałka krzywkowego. Jedna z krzywek reguluje sposobem hydromechanicznym liczbę obrotów obrabianego wału korbowego i tym samym posuw obrotowy. Opisana obrabiarka zastępuje cztery tokarki wielonożowe.