Opory wzniesienia
Opory wzniesienia działają na samochód podczas jazdy pod górę. Stanowią one składową styczną ciężaru pojazdu. Na rys. 6.11 przedstawiono rozkład sił działających na samochód pokonujący wzniesienie o pochyleniu a.
Siłę ciężkości G można rozłożyć na dwie składowe — składową Fs> normalną do powierzchni drogi, równoważoną przez reakcje normalne Zx i Z2, oraz składową Fw, równoległą do powierzchni drogi, równoważną przez reakcję styczną X działającą na koła napędzane
Fs = G cos a Fw = G sin a
Składowa równoległa F„ jest nazywana siłą oporu wzniesienia.
Sinus a stanowi stosunek wysokości h wzniesienia do długości przebywanej przez pojazd drogi / (rys. 6.11 b). Niekiedy — na przykład przy korzystaniu z mapy — wygodniej jest brać pod uwagę odległość b. Dlatego stosuje się czasem przybliżoną zależność
Fw « G tg a ponieważ dla małych kątów sina w tg
Tangens kąta a nazywamy współczynnikiem oporów wzniesienia i oznaczamy literą w. Współczynnik ten bywa wyrażany w procentach, wtedy
w = tg a - 100% (6.13)
Siła oporów wzniesienia wynosi więc
Fa = w-G (6.14)
Sumę oporów toczenia i wzniesienia nazywamy oporami drogi i oznaczamy symbolem Fv, przy czym
Fv = Ft + Fm = f• G cos a-fG sin * « (/cos a+a>) G = y • G