Ogólne uwagi o toczeniu powierzchni walcowych
Powierzchnie walcowe są najbardziej rozpowszechnionym rodzajem obrabianych powierzchni przedmiotów i dlatego operacje tokarskie obejmują bardzo istotną część obróbki skrawaniem. Na przykład obrabiarki grupy
tokarek stanowią 204-30% całkowitej liczby obrabiarek oddziałów mechanicznych przemysłu samochodowego i ciągnikowego.
Operacje tokarskie mają na celu albo przygotowanie powierzchni do dalszej obróbki, jak np. do szlifowania, albo też ostateczną obróbkę do wymaganej dokładności (toczenie gładkościowe).
W pierwszym przypadku po zakończeniu operacji tokarskich dokładność wymiarów odpowiada klasie 5 lub 4 przy gładkości powierzchni 34-5 klasy. W celu otrzymania dokładności w klasie 5 i gładkości powierzchni w klasie 3 lub 4 wystarczy zwykle toczenie jednokrotne, natomiast do uzyskania większej dokładności lub gładkości potrzebne jest toczenie dwukrotne: zgrubne i wygładzające. Przy toczeniu zgrubnym zdejmowana jest większa część naddatku na obróbkę z dokładnością w klasie 7 lub 5 przy gładkości powierzchni 14-3 klasy.
Toczenie gładkościowe (z nieznacznym posuwem lub szerokim nożem z dużym posuwem) w normalnych warunkach produkcyjnych zapewnia dokładność 3 klasy i gładkość powierzchni 4±6 klasy. Niekiedy przy toczeniu krótkich powierzchni walcowych można w sposób ekonomiczny uzyskać większą dokładność — do 2 klasy. Podobne wyniki można osiągnąć przy obróbce przedmiotów ze stopów lekkich i przy toczeniu szybkościowym.
Osiąganie dużych dokładności i gładkości powierzchni możliwe jest zwykle w produkcji jednostkowej i małoseryjnej. W produkcji wielkoseryjnej i masowej, jak np. przy wytwarzaniu silników samochodowych i ciągnikowych, w celu uzyskania gładkości powierzchni powyżej klasy 5 po toczeniu wygładzającym stosuje się szlifowanie, a dla stopów lekkich — bardzo dokładne toczenie, czyli tzw. diamentowanie (o którym będzie mowa dalej).
Do obróbki elementów silnikowych stosowane są następujące rodzaje i odmiany tokarek.
1. Przy produkcji jednostkowej i małoseryjnej — tokarki ogólnego prze-
znaczenia: kłowe, pociągowe i produkcyjne oraz tarczowe, karuzelowe
i rewolwerowe.
2. Przy produkcji wielkoseryjnej i masowej:
a) tokarki wysokowydajne: operacyjne, wielonożowe, półautomaty jednowrzecionowe kłowe i uchwytowe, półautomaty wielowrzecionowe
pionowe oraz automaty,
1)tokarki specjalizowane,
tokarki specjalne,
tokarki rewolwerowe.
Obróbka na tokarkach ogólnego przeznaczenia nie zostanie omówiona,, ponieważ jest ona na ogół dostatecznie znana. W tym miejscu rozpatrzymy pokrótce obróbkę na najbardziej charakterystycznych dla przemysłu silnikowego odmianach tokarek wysokowydajnych, natomiast z obróbką na tokarkach specjalizowanych i specjalnych zapoznamy się dalej przy omawianiu technologii poszczególnych elementów silnika.