Obróbka różnych małych otworów w kadłubach
Obróbkę różnych małych otworów w kadłubach w produkcji seryjnej przeprowadza się zwykle w przyrządach obrotowych na wiertarkach promieniowych. W produkcji wielkoseryjnej i masowej do tego celu stosuje się dwu, trzy, a nawet czterostronne obrabiarki zespołowe, a ostatnio coraz więcej wytwórni wprowadza automatyczne linie obróbkowe.
Obróbkę małych otworów w kadłubach w przypadku zastosowania automatycznych linii obróbkowych rozdziela się zwykle na kilka odcinków. Obróbkę tę często rozdziela się w sposób następujący:
1)obróbka otworów w czołowych ścianach kadłuba,
2)obróbka otworów w górnej płycie i w jednej ścianie bocznej,
3)obróbka otworów w dolnej płycie i w drugiej ścianie bocznej,
ale istnieje również cały szereg linii automatycznych zbudowanych na zasadzie innego podziału.
Do najkrótszych należą linie automatyczne do obróbki otworów w czołowych ścianach kadłuba. W tym przypadku istnieją zwykle trzy lub czte
ry pozycje robocze. Przy obróbce na trzech pozycjach przebieg obróbki jest taki, że na pierwszej z nich odbywa się wiercenie i fazowanie otworów, druga pozycja służy głównie do rozwiercania, a trzecia — do gwintowania. Czwartą pozycję wprowadza się w przypadku trudności w rozmieszczeniu wrzecion na jednej z trzech pozycji poprzednich. Przykład linii automa
tycznej do obróbki otworów w czołowych ścianach kadłuba przedstawiono na rys. 250.
Linie automatyczne do obróbki otworów w ścianach bocznych oraz w płytach — górnej i dolnej — mają zwykle większą liczbę pozycji roboczych, co jest spowodowane większą liczbą otworów na tych powierzchniach oraz koniecznością rozdzielenia obróbki niektórych otworów na wiele operacji (np. przy obróbce otworu na rozdzielacz zapłonu).
Obróbkę drobnych otworów w kadłubie na liniach automatycznych omówimy nieco dokładniej na przykładzie linii do obróbki otworów rozmieszczonych w górnej płycie i w bocznej ścianie od strony komory zaworowej, pochylonego otworu do osadzenia rozdzielacza oraz otworów do zamocowania rozdzielacza w kadłubie przedstawionym na rys. 421.
Linia ta składa się z 8 dwustronnych obrabiarek zespołowych. Ogólna liczba wrzecion wynosi 224. Liczba pozycji roboczych równa jest 8, moc ogólna silników elektrycznych — 85 kW, długość linii — 17,15 m, a takt produkcji — 2 minuty.
Technologiczny proces obróbki na omawianej linii automatycznej przebiega następująco.
Na pierwszej pozycji (rys. 422a) obrabia się 29 otworów. Lewą, 28wrzecionową głowicą poziomą wierci się otwory do zamocowania przewodu ssącowydechowego, oprawki popychaczy, zasilającej pompy benzynowej i pokrywy komory zaworowej oraz zgrubnie rozwierca się otwory na zaślepki. Prawą jednowrzecionową głowicą pochyloną rozwierca się zgrubnie otwór na rozdzielacz i zgrubnie planuje powierzchnię czołową tego otworu.
Na drugiej pozycji (rys. 422b) obrabia się 14 otworów. Lewa, 13wrzecionowa głowica służy do wiercenia otworów do zamocowania oprawek popychaczy, zgrubnego rozwiercania kanałów ssących i pogłębiania otworów na zaślepki. Prawa jednowrzecionowa głowica pochylona służy do powtórnego rozwiercania zgrubnego otworu na rozdzielacz oraz do wykańczającego planowania powierzchni czołowej tego otworu.
Na trzeciej pozycji (rys. 422c) obrabia się 12 otworów. Za pomocą lewej 11wrzecionowej głowicy poziomej wierci się otwory na kołki do ustalenia i otwory do zamocowania oprawek popychaczy oraz zgrubnie rozwierca kanały ssące. Za pomocą prawej jednowrzecionowej głowicy pochylonej wytacza się otwór na rozdzielacz. Wytaczadło prowadzone jest z dwóch stron w obracających się tulejach.
Na czwartej pozycji (rys. 422d) obrabia się 23 otwory. Lewa, 22wrzecionowa głowica pionowa służy do wiercenia otworów w górnej płycie kadłuba, natomiast prawa, jednowrzecionowa głowica pochylona — do rozwiercania otworu na rozdzielacz.
Na piątej pozycji (rys. 422e) obrabia się 32 otwory. Lewą 30wrzecionową głowicą pionową wierci się otwory w górnej płycie kadłuba, a prawą dwuwrzecionową głowicą pochyloną — otwory do zamocowania rozdzielacza.
Na szóstej pozycji (rys. 422/) obrabia się 50 otworów. Przy użyciu lewej głowicy poziomej przeprowadza się fazowanie 20 otworów w bocznej ścianie kadłuba od strony komory zaworowej, przy użyciu zaś prawej głowicy pionowej — fazowanie 30 otworów w górnej płycie.
Na siódmej pozycji (rys. 422gf) obrabia się 10 otworów. Lewa głowica pozioma służy do gwintowania ośmiu otworów do zamocowania oprawek popychaczy, natomiast prawa głowica pochylona — do gwintowania dwóch otworów do zamocowania rozdzielacza.
Na ostatniej ósmej pozycji (rys. 4227i) obrabia się 54 otwory. Za pomocą lewej 24wrzecionowej głowicy poziomej gwintuje się otwory do zamocowania przewodu ssącowydechowego, oprawek popychaczy, zasilającej pompy benzynowej i pokrywy komory zaworowej. Prawa głowica pionowa służy do gwintowania 30 otworów na śruby głowicy.
W ten sposób na opisanej linii automatycznej przeprowadza się całkowitą obróbkę 99 otworów z trzech stron kadłuba. Do wykonania wszystkich operacji potrzeba tylko dwóch ludzi do obsługi.
Jak już było poprzednio wspomniane, niekiedy na liniach automatycznych, przeznaczonych w zasadzie do obróbki drobnych otworów, wykonuje się również niektóre operacje frezarskie. Przykład 12pozycyjnej linii tego typu pokazano na rys. 423. W tym przypadku kadłub ustawiony jest na przenośniku w pozycji odwróconej.
Przebieg obróbki na tej linii jest następujący. Na pozycji pierwszej za pomocą lewej pochylonej głowicy rozwierca się zgrubnie otwór na rozdzielacz i planuje przylegającą powierzchnię czołową, podczas gdy za pomocą frezarki ustawionej z prawej strony obrabia się powierzchnie czołowe łożysk głównych.
Na pozycjach od drugiej do ósmej obrabia się cały szereg drobnych otworów: otwór na zawór przelewowy oleju, otwory dla doprowadzenia oleju z kolektora do łożysk głównych, otwory na śruby do zamocowania łożysk głównych i miski olejowej i szereg innych w większości przewidzianych dla przepływu oleju.
Na pozycji dziewiątej odbywa się frezowanie rowków olejowych we wszystkich łożyskach głównych za pomocą opuszczanej i podnoszonej głowicy. W podobny sposób odbywa się na pozycji następnej frezowanie wgłębień na ustalające „wąsy" cienkościennych panewek łożysk głównych.
Na pozycji jedenastej przeprowadza się wykańczające frezowanie powierzchni dolnej kadłuba; wreszcie na ostatniej pozycji odbywa się kontrola obróbki wykonanej na poprzednich pozycjach.