Elementy ustalające położenie przyrządu
Do zadań, jakie powinny spełniać przyrządy i uchwyty, należy również ustalenie prawidłowego ich położenia względem obrabiarki. Elementy służące do tego celu muszą ustalać uchwyty lub przyrządy w sposób określony i dokładny (np. uchwyty tokarskie i szlifierskie) lub też umożliwiać jedynie ich ustawienie w sposób dowolny (np. przyrządy frezarskie).
Uchwyty tokarskie i szlifierskie (do szlifowania wałków) przymocowuje się najczęściej do tarcz zabierakowych, osadzonych na końcówkach
wrzecion. Ustalenie uzyskuje się bądź za pomocą występu w kształcie czopa (rys. 137), bądź też za pomocą określonej w normie PKN/M-61205 wkładki centrującej (rys. 138).
Na stołach frezarek lub wiertarko-frezarek przyrządy i uchwyty ustala się za pomocą dwóch czopów (rys. 139a, PKN/M-61201), wstawionych w środkowy rowek teowy stołu, wykonany dokładniej niż pozostałe. Czopy te osadza się częścią walcową bezpośrednio w korpusie przyrządu lub w przypadku, kiedy przewiduje się częste jego zakładanie i zdejmowanie, w specjalnych tulejkach wciśniętych w korpus.
Jeżeli w stole obrabiarki są wykonane rowki teowe o wymiarach nie-
znormalizowanych (np. w starszych typach obrabiarek), ustalanie przy-
rządu odbywa się za pomocą wpustu, dostosowanego do wymiarów rowka
i przymocowanego do korpusu przyrządu wkrętami (rys. 139b). Stosowanie wpustów jest bardzo niedogodne, gdyż obróbka wpustów jest bardziej kłopotliwa niż
otworów na czopy, wpusty wystają i mogą łatwo ulec utrąceniu, niejednakowa szerokość
rowków w stołach ogranicza możliwość przestawienia przyrządu z jednej obrabiarki na drugą
i dlatego należy w miarę możliwości unikać stosowania wpustów.