Docieranie, próby odbiorcze i przegląd zmontowanego silnika
Pomimo stosowania przy wytwarzaniu silników bardzo dokładnych metod obróbki wykańczającej, na jego powierzchniach roboczych pozostają zawsze ślady pracy ostrzy narzędzia skrawającego lub ziarn ściernicy. Tak więc silnik po zmontowaniu nie może być oddany od razu do użytku, ponieważ przy większym jego obciążeniu występuje bezpośrednie stykanie się wystających nierówności na współpracujących powierzchniach prowadzące do ich wzajemnego zacierania. Z tego względu silnik musi być dotarty, tzn. musi pracować przez pewien okres czasu w warunkach specjalnych, aby uzyskać taką gładkość powierzchni współpracujących, która zapewnia dostateczną ich trwałość.
W celu zapewnienia jak najlepszych warunków wygładzenia powierzchni i uzyskania właściwych luzów, wstępne docieranie silnika przeprowadza się zazwyczaj w oddzielnym specjalnie wyposażonym pomieszczeniu zwanym hamownią, natomiast ostateczne docieranie odbywa się w czasie pierwszych godzin użytkowania silnika. Na przykład ostateczne docieranie silnika samochodowego odbywa się w okresie docierania samochodu, w którym ogranicza się dopuszczalne obciążenie i szybkość jazdy.
Wstępne docieranie silnika w hamowni odbywa się zazwyczaj w ten sposób, że najpierw silnik przez pewien okres jest docierany na zimno, tzn. uzyskuje on napęd z zewnątrz. Do napędu używa się silnika elektrycznego lub też po prostu silnika, który jest docierany już na gorąco. Jest to tzw. wzajemne docieranie się silników.
Po przeprowadzeniu dotarcia na zimno silnik przenosi się na stanowisko do hamowania, gdzie poddawany jest docieraniu na gorąco (tzn. silnik pracuje na napędzie własnym) oraz ustalonym dla poszczególnych typów silników próbom odbiorczym. Z kolei następuje przegląd silników i usunięcie ewentualnych niedomagań, po czym (w przypadku silników trakcyjnych) kieruje się je na linię montażu samochodów lub ciągników.
Typowy proces docierania, hamowania i przeglądu zmontowanego silnika składa się z następujących, zasadniczych operacji.
1)Transport silnika z linii jego montażu na stanowisko do docierania.
2)Ustawienie silnika na stanowisku do docierania: zamocowanie do podstawy, połączenie jego wału z wałem silnika elektrycznego, podłączenie przewodów doprowadzających i odprowadzających wodę chłodzącą, napełnienie wodą i sprawdzenie szczelności układu wodnego.
3)Napełnienie miski olejowej olejem uprzednio podgrzanym do temperatury 60(f80°C i ustawienie kontrolnego manometru olejowego lub też podłączenie do centralnej instalacji olejowej.
4)Docieranie silnika na zimno z przestrzeganiem warunków określonych instrukcją; w tym czasie kontroluje się ciśnienie oleju i moc pochłanianą przez silnik elektryczny oraz sprawdza się, czy nie występują nadmierne miejscowe nagrzania lub specyficzne odgłosy świadczące o zacieraniu się współpracujących elementów, jak również czy nie ma przecieków oleju lub wody.
W przypadku nadmiernie dużego zużywania mocy przez silnik elektryczny, co świadczy o nieprawidłowym montażu (np. zbyt małe luzy w łożyskach), należy wstrzymać docieranie i skierować silnik do naprawy. Jeżeli obsługujący stwierdzi niedomagania (stuki, znaczne miejscowe nagrzanie, przecieki itp.) zaznacza w określony sposób kredą na silniku ich charakter i miejsce występowania. Jeżeli jednak niedomagania te zakłócają poważniej pracę silnika docieranie przerywa się.
5)Zdjęcie silnika ze stanowiska do docierania na zimno i ustawienie na stanowisku do hamowania, na którym sprzęga się go z hamulcem oraz podłącza przewody instalacji wodnej, olejowej i paliwowej.
Docieranie silnika na gorąco. Podczas tego docierania przeprowadza się: regulację regulatora liczby obrotów, sprawdzenie luzów zaworowych oraz osłuchiwanie silnika. Po zakończeniu docierania dokręca się na gorącym silniku nakrętki śrub mocujących głowicę.
Przeprowadzenie prób odbiorczych silnika, które w zależności od zadanych warunków technicznych mogą obejmować:
6)pomiar mocy i zużycie paliwa,
7)określenie największej i najmniejszej liczby obrotów silnika podczas ostatecznej pracy na biegu jałowym,
8)określenie czułości silnika na zmiany obciążenia,
sprawdzenie zabarwienia spalin,
9)sprawdzenie w rozgrzanym silniku ciśnienia, a niekiedy i, temperatury oleju,
10)osłuchiwanie silnika.
W wytwórniach o produkcji masowej opisane próby przeprowadza się tylko wyrywkowo na pewnym procencie silników. Wszystkie silniki podlegają tylko krótkiemu dotarciu i wysłuchaniu.
8. Odłączenie przewodów, spuszczenie wody i oleju oraz zdjęcie silnika
ze stanowiska. Przy spuszczaniu oleju należy upewnić się, czy nie ma wody
w oleju. Przy istnieniu wewnętrznych przecieków wody gromadzi się ona
w dolnej części miski olejowej i może być wykryta tylko przy spuszczeniu
oleju.
9. Przegląd silnika.
10. Ostateczny montaż silnika z zabezpieczeniem nakrętek śrub łożysk głównych i korbowodowych oraz z przemyciem filtru olejowego.
Na zakończenie tych uwag ogólnych należy zaznaczyć, że czas trwania docierania i jego warunki (liczba obrotów oraz w przypadku docierania na gorąco— obciążenia) uzależnione są od przeznaczenia silnika. Na przykład silniki ciągnikowe, przeznaczone, w odróżnieniu od silników samochodowych, do częstej pracy z pełnym obciążeniem, wymagają dłuższego czasu docierania, przy liczbie obrotów i obciążeniu bardziej zbliżonych do nominalnych.