Badania pojazdów
Zależnie od przyjętego kryterium ba-
dania pojazdów można klasyfikować w rozmaity sposób. Biorąc pod uwagę
obiekt badań rozróżniamy badania całych pojazdów oraz badania zespołów lub elementów.
Przyjmując jako kryterium podziału sposób przeprowadzania prób rozróżnia się badania drogowe i badania stanowiskowe. Najczęściej całe pojazdy bada się w warunkach drogowych, a zespoły i elementy pojazdu bada się na stanowiskach. Nie jest to jednak reguła, ponieważ istnieją stanowiska do badań całych pojazdów, a także prowadzi się czasem badania drogowe, których celem jest zbadanie tylko pewnych zespołów.
Ze względu na cel badań rozróżnia się badania eksperymentalnej badania kwalifikacyjne oraz badania jakości produkcji )
Badania eksperymentalne obejmują:
badania poszukiwawcze, których celem jest analiza pewnych zjawisk, formułowanie reguł i zależności opisujących działanie poszczególnych mechanizmów, badanie własności wzorców oraz konstrukcji eksperymentalnych;
badania mające na celu doskonalenie rozwiązań konstrukcyjnych, zarówno prototypów, w celu wykrycia ich usterek i wad konstrukcyjnych, jak i pojazdów już produkowanych — dla dalszej ich modernizacji;
opracowywanie nowych metod badawczych.
Zarówno zakres badań eksperymentalnych, jak i sposób ich prowadzenia mogą być różne i zależą od celu wykonywanej pracy.
Badania kwalifikacyjne obejmują:
opracowanie charakterystyki technicznej wyrobu (patrz rozdział 4), polegające na określeniu charakterystycznych parametrów konstrukcyjnych pojazdu lub zespołu — są to tzw badania kwalifikacyjne I stopnia;
opracowanie charakterystyki eksploatacyjnej, polegające na określeniu techniczno-ekonomicznej przydatności pojazdu do wykonywania określonych zadań — są to badania kwalifikacyjne II stopnia.
opracowanie charakterystyki trwałości wyrobu, polegające na stwierdzeniu, po jakim przebiegu i w jakich warunkach występuje zużycie lub zniszczenie poszczególnych części pojazdu lub zespołu. Są to badania kwalifikacyjne III stopnia.
Badania kwalifikacyjne I stopnia obejmują pomiary statyczne, ruchowe oraz ogólną ocenę pojazdu (lub zespołu), przy czym zakres badań, a także sposób ich prowadzenia są ściśle określone w szczegółowych instrukcjach, dzięki czemu wyniki uzyskiwane w różnych ośrodkach badawczych są porównywalne.
Badania kwalifikacyjne II stopnia sprowadzają się najczęściej do kontrolowanej przez ośrodek badawczy eksploatacji pojazdu w przedsiębiorstwie, w którym charakter pracy najbardziej odpowiada założonym dla danego pojazdu warunkom eksploatacji. Badania te prowadzi się w okresie odpowiadającym przebiegowi 15-f-30 tys. km. Polegają one na określaniu takich parametrów charakterystyki eksploatacyjnej, jak: zużycie materiałów pędnych i smarów, czas i pracochłonność wykonywanych obsług i napraw, przydatność do wykonywanych zadań itp.
Badania kwalifikacyjne III stopnia polegają na eksploatowaniu pojazdu lub zespołu do czasu wystąpienia konieczności naprawy głównej, nie przekraczając jednak przebiegu przewidzianego dla danego wyrobu. Obecnie coraz rzadziej stosuje się badania trwałości w normalnych warunkach eksploatacji, zastępując je badaniami przyspieszonymi w warunkach eksploatacji uintensywnionej. Całe pojazdy bada się na specjalnych trasach lub torach próbnych, a zespoły bada się na stanowiskach, poddając je działaniu zastępczych cykli obciążeń Badania przyspieszone mogą być prowadzone tylko wówczas, gdy znane są relacje pomiędzy normalnymi i uintensywnionymi warunkami eksploatacji. Podczas badań zwraca się uwagę na występujące usterki oraz szybkość zużywania się współpracujących części.
Badania jakości produkcji obejmują;
badania odbiorcze, stanowiące podstawę do ostatecznego odbioru produkowanych wyrobów, polegające na sprawdzeniu zgodności wykonania z odpowiednimi normami i warunkami technicznymi:
badania kontrolne jakości produkowanych wyrobów, przeprowadzane okresowo i polegające na sprawdzeniu poszczególnych parametrów i własności badanego pojazdu lub zespołu, staranności jego montażu oraz zgodności z dokumentacją.
Okresowe badania kontrolne dotyczą ciągłej produkcji pojazdów lub zespołów. Badaniom takim poddaje się wyroby wybrane losowo z bieżącej produkcji.
Zupełnie odrębną dziedzinę badań stanowią badania diagnostyczne, których celem jest określanie stanu technicznego pojazdu podczas użytkowania go. Na podstawie badań diagnostycznych pojazd kieruje się do naprawy lub dokonuje się regulacji jego zespołów.