Reklama
A A A

MECHANICZNA OBRÓBKA TULEI CYLINDROWYCH

Tuleje cylindrowe jako części cienkościenne odznaczają się niewielką sztywnością w kierunku promieniowym i łatwo odkształcają się pod wpły­wem sił mocowania i oporów skrawania. Odkształcenia mogą powiększać się pod wpływem naprężeń wewnętrznych, powstających w wyniku ciepl­nej obróbki tulei. Z tych powodów wytwarzanie tulei należytej jakości jest jednym z trudniejszych zadań w produkcji samochodów i ciągników. Mała sztywność tulei powoduje konieczność bardzo dokładnego wy­boru metod mocowania półfabrykatu w przyrządach i metod jego obróbki. Najlepiej jest mocować tuleje w uchwytach lub zaciskach rozprężnych przez zaciśnięcie powierzchni zewnętrznej, gdyż unika się wtedy znacz­nych odkształceń części. Z tych samych względów przy obróbce wykań­czającej wewnętrznych powierzchni tulei mocuje się je przez zaciśnięcie jedynie powierzchni czołowych, ustawiając część według obrobionych powierzchni zewnętrznych; nie powoduje się w ten sposób występowania znacznych nacisków promieniowych. Ponieważ tuleje są częściami, w których zewnętrzne i wewnętrzne powierzchnie obrotowe są od siebie zależne i określone ścisłymi toleran­cjami współosiowości, przebieg obróbki mechanicznej tulei oparty jest na kolejnym następstwie operacji obróbki powierzchni zewnętrznych i we­wnętrznych we wszystkich jej stadiach (obróbka zgrubna, wygładzająca i wykańczająca). W czasie obróbki tulei mokrych, sztywniej szych niż tuleje suche, proces rozpoczyna się od obróbki powierzchni wewnętrznych przy zamocowaniu półfabrykatu w uchwycie lub pryzmach przez uchwy­cenie powierzchni zewnętrznej. W typowym planie operacyjnym obróbki mechanicznej tulei mokrych ustala się następujący przebieg operacji: a)zgrubne roztaczanie powierzchni wewnętrznych, b)zgrubne toczenie powierzchni zewnętrznych i planowanie czół, c)wstępne wygładzające toczenie obrzeży ustawczych, d)obróbka cieplna, e)wygładzające roztaczanie powierzchni wewnętrznej, f)wygładzające toczenie obrzeży i planowanie czół, g)badanie tulei na szczelność przy ciśnieniu około 4 kG/cm2 w ciągu 2 minut, h)rozwiercanie powierzchni wewnętrznej, i)wstępne szlifowanie obrzeży, j)wygładzające planowanie czół kołnierza i załamanie krawędzi, k)wstępne honowanie powierzchni wewnętrznej, l)bardzo dokładne planowanie czół kołnierza i wytoczenie rowka dla przejścia tarczy ściernej, m)szlifowanie wykańczające obrzeży i wewnętrznego czoła kołnierza, n)wykańczające honowanie powierzchni wewnętrznej. Obróbkę mechaniczną cienkościennych tulei suchych charakteryzują następujące warunki: 1) Cienkościenne tuleje lepiej jest toczyć przy podparciu na dwóch zatoczeniach stożkowych otworu wewnętrznego, a nie na trzpieniach rozpręż­nych jak to się czyni przy obróbce bardziej sztywnych tulei mokrych. Zatoczenie stożkowe wykonuje się jednocześnie z dwóch stron w pierwszej operacji (obróbka baz pomocniczych) łącząc zwykle wytaczanie stożków ze wstępnym planowaniem czół tulei. Przy tej operacji odlew mocuje się • na dwóch trzpieniach rozprężnych, umieszczonych w głowicy i koniku półautomatu tokarskiego. Ponieważ przy tej operacji nie stosuje się więk­szych sił mocujących, nie należy się obawiać przy takim mocowaniu znacz­nych odkształceń półfabrykatów. Szkic technologiczny takiej operacji przedstawiono na rys. 173. Trzpienie rozprężne stosuje się tylko przy pierwszej operacji. o)Tuleje suche lepiej jest szlifować na szlifierkach bezkłowych. Wte­dy najpierw szlifuje się powierzchnię zewnętrzną (rys. 174), a potem wewnętrzną (rys. 61); w ten sposób unika się znaczniejszych odkształceń tulei. p)Tuleje krótkie podlegają najpierw obróbce tokarskiej, a potem cieplnej. Następnie szlifuje się powierzchnię zewnętrzną na szlifierkach bezkłowych metodą posuwu wzdłużnego. Wykańczające roztaczanie tulei i wykańczającą obróbkę gładzi przeprowadza się po wprasowaniu tulei krótkich w kadłub silnika (patrz rozdział VIII — Wytwarzanie kadłubów silników).