Toczenie zewnętrznych powierzchni tulei cylindrowych
Toczenie zewnętrznych powierzchni tulei cylindrowych w produkcji jednostkowej i małoseryjnej przeprowadza się na rewolwerówkach, a w produkcji wielkoseryjnej i masowej najczęściej na wielonożowych półautomatach oraz niekiedy na ciężkich rewolwerówkach.
Przy zgrubnym toczeniu powierzchni zewnętrznej na wielonożowym półautomacie tuleję ustala się powierzchnią wewnętrzną na dwóch sterowanych pneumatycznie trzpieniach rozprężnych. Schemat takiej operacji w odniesieniu do tulei mokrej pokazano na rys. 403. Noże osadzone w suporcie przednim o posuwie wzdłużnym toczą obie walcowe powierzchnie
ustalające i walcową powierzchnię kołnierza oraz zgrubnie wytaczają stożek na dolnym odcinku powierzchni wewnętrznej tulei, natomiast noże osadzone na tylnym suporcie o posuwie poprzecznym obrabiają wszystkie powierzchnie czołowe. W analogiczny sposób przeprowadza się toczenie wygładzające powierzchni zewnętrznych. W przypadku kiedy na tylnym suporcie nie można pomieścić wszystkich noży do toczenia poprzecznego, stosuje się dodatkowy suport poprzeczny (górny lub dolny).
Na rys. 404 pokazano szkic operacji toczenia zewnętrznej powierzchni suchej tulei cylindrowej na tym samym wielonożowym półautomacie (przy czym noże suportu przedniego 1 obrabiają powierzchnię osadzenia w kadłubie, a noże suportu tylnego 2 — powierzchnie czołowe). W tym przypadku do ustalenia tulei wykorzystuje się opisane poprzednio pomocnicze podstawy obróbkowe, a moment obrotowy przenosi się na tuleję za pomocą specjalnego zabieraka 3.
Użycie rewolwerówki umożliwia w przypadku gładkiej tulei suchej jednoczesną obróbkę powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej. Przykład takiej operacji pokazano na rys. 405.
Tuleja 1 jest uchwycona trzema łapkami 2 za specjalnie w tym celu od lany kołnierz, na którym istnieje z
jednej strony sfrezowanie umożliwiające zabezpieczenie tulei przed
obrotem (za pomocą płytki 3) względem uchwytu i tym samym przeniesienie momentu obrotowego. Obróbka odbywa się jednocześnie sześcioma nożami: trzema wewnętrznymi 4
i trzema zewnętrznymi 5. W tym przypadku istnieje potrójne prowadzenie przedmiotu względem narzędzia: 1) na łożu, 2) za pomocą górnego trzpienia 6 oraz 3) za ,pomocą trzpienia 7, wchodzącego w imak noży wewnętrznych. Podczas skrawania przez otwór 8 dopływa sprężone powietrze, które dostaje się następnie do wnętrza trzpienia 7 i wypływając przez istniejące w nim otworki wydmuchuje wióry gromadzące się wewnątrz obrabianej tulei. Po dwu lub trzykrotnym (np. zgrubnym, wygładzającym i wykańczającym) toczeniu powierzchni walcowych następuje z kolei toczenie powierzchni czołowej oraz odcinanie tulei.