Toczenie krzywek
Po wstępnym przeszlifowaniu wszystkich czopów łożyskowych wałka toczy się wstępnie krzywki i mimośród do napędu pompy paliwowej.
W fabrykach samochodów i ciągników pierwszą obróbkę zarysu krzywek wykonuje się na półautomatach tokarskokopiujących określonego przeznaczenia. Wszystkie krzywki toczy się jednocześnie. Istnieją dwa rodzaje tokarek i kopiarek do toczenia zarysu krzywek wałków rozrządczych:
a)ze stałym kątowym położeniem noży;
b)z wahliwymi imakami nożowymi.
W razie toczenia na obrabiarkach przy stałym położeniu kątowym noża, kąt skrawania w czasie obróbki krzywek zmienia się w szerokich granicach; kąty przyłożenia powinny być odpowiednio duże (40745°), aby noże nie tarły powierzchnią przyłożenia o powierzchnię krzywek (rys. 285). Wyjątek stanowi obróbka nożami, których kąt skrawania jest równy 90°.
Jednakże toczenie przy stałym położeniu noża i przy kącie skrawania 90° nadaje się tylko do obróbki krzywek o małym wzniosie (poniżej 6 mm). Wałki rozrządcze do samochodów i ciągników mają zwykle wznios większy i do ich obróbki stosuje się obrabiarki z wahliwymi normalnie ukształtowanymi nożami.
Na rys. 286 przedstawiono zasadniczy schemat tokark i kopiarki z nożami wahliwymi. Nóż 1 jest umieszczony w imaku nożowym stanowiącym wahliwy równoległobok przegubowy, ustawiony na suporcie obrabiarki. Suport przesuwa się w kierunku poprzecznym względem osi obrotu wałka pod wpływem krzywki 2, osadzonej na wałku obracającym się synchronicznie w zamocowanym na wrzecionie wałkiem obrabianym. Jednocześnie obrabianemu wałkowi nadaje się posuw podłużny wzdłuż jego osi. Położenie kątowe noża zmienia się za pomocą kopiału 3 obracającego się również synchronicznie z wałkiem 2. Sprężyna 4 dociska suport za pośrednictwem rolki do wałka kopiującego.
Na rys. 287 i 288 przedstawiono układy części roboczych obrabiarki o takim samym przeznaczeniu. Różni się ona od wspomnianej obrabiarki zastosowaniem obrotowego wahliwego imaka nożowego. Nóż 1 jest tu umocowany w imaku nożowym, umieszczonym na suporcie 2, przy czym obraca się on wahliwie dookoła osi 0. Krzywka wałka kopiowego 3 przesuwa suport wraz z nożem w kierunku promienia obrabianego wałka. Kątowe położenie noża jest zmieniane przez kopiał 4. Wałki obydwu kopiałów obracają się synchronicznie z wałkiem obrabianym.
a)
Na obrabiarkach pierwszego rodzaju zarys i wymiary krzywki kopiału są takie same jak zarys i wymiary krzywek wałka obrabianego. W obrabiarkach drugiego rodzaju krzywki mają kształt odmienny.
W produkcji samochodów i ciągników stosowane są oba rodzaje obrabiarek.
Zwykle zarys krzywek toczy się w dwóch przejściach — wstępnie i wygładzająco, stosując jednocześnie studzenie chłodziwem. Na rys. 289a i b przedstawiono układ strefy roboczej oraz schematy operacji przy toczeniu krzywek wałka rozrządczego. Wałek rozrządczy najczęściej mocuje się wtedy w szczękach przez uchwycenie dwóch skrajnych przeszlifowanych czopów, przy czym jest on napędzany z dwóch stron, przy wrzecienniku i przy koniku (wałki rozrządcze ustawia się przy tej obróbce krzywek wg baz głównych).
Przy obróbce krzywek jest rzeczą bardzo ważną zapewnienie prawidłowego kątowego położenia obrabianego wałka odpowiednio do położenia wałkakopiału na obrabiarce. Istnieją dwa sposoby kątowego ustawienia krzywek wałka w czasie obróbki ich zarysu. Według pierwszego sposobu wałek ustawia się we wrzecienniku obrabiarki w odpowiednim położeniu względem rowka wpustowego służącego do osadzenia koła zębatego. Rowek frezuje się na końcu wałka przed toczeniem krzywek.
Według drugiego sposobu wałki ustawia się w odpowiednim położeniu względem specjalnie obrobionego otworu w kołnierzu wałka. Bazyschematycznie operację frezowania rowka wpustowego na koło zębate rozrządu, osadzane na przednim końcu wałka, z zastosowaniem kątowego ustalenia położenia wałka za pomocą pryzmy odpowiednio do położenia surowej krzywki.