Zgodnie z zasadą działania silnika z zapłonem samoczynnym, do jego cylindrów jest doprowadzane czyste powietrze. Dopływa ono do cylindrów kolektorem dolotowym, rozgałęzionym stosownie do liczby cylindrów silnika. Przepływ powietrza przez kolektor nie jest niczym tłumiony i zawsze pozostaje w pełni otwarty. Brak potrzeby dławienia przepływu powietrza wynika z faktu, że sterowanie obciążeniem silnika polega na zmianie dawki paliwa, a nie jak w przypadku silnika z zapłonem iskrowym — na zmianie (dławieniu) ilości podawanej mieszaniny paliwa z powietrzem. Filtr powietrza jest umieszczony przy wlocie do kolektora dolotowego. W niewielkich silnikach z zapłonem samoczynnym stosuje się filtry podobne jak w silnikach z zapłonem iskrowym. W silnikach o dużej pojemności skokowej potrzebna do spalania ilość powietrza jest tak duża, że filtry z wymiennymi wkładami filtrującymi stają się nieprzydatne. Aby filtr taki mógł spełnić swe zadania, jego wkład musiałby mieć zbyt dużą powierzchnię. W dużych silnikach z zapłonem samoczynnym stosuje się fil— ti-y, w 'których wytrącanie zanieczyszczeń następuje na skutek zmian kierunku przepływu powietrza. Wytrącone zanieczyszczenia są następnie wychwytywane przez kąpiel olejową. Filtry takie wymagają okresowego czyszczenia i wymiany oleju. Ze względu na znaczne wymiary filtry powietrza bywają umieszczane nie w komorze silnikowej samochodu, lecz w miejscu odległym od silnika, poza kabiną kierowcy. Naturalnie wymaga to znacznego wydłużenia przewodu dolotowego.