Reklama
A A A

WARUNKI TECHNICZNE DOTYCZĄCE TŁOKÓW

Wymagania stawiane pod względem dokładności wymiarów głównych powierzchni tłoków są wysokie; charakteryzują je następujące dane: 1) Wymiary średnic płaszcza są zwykle utrzymane wg 2 klasy do­kładności; płaszcze tłoków silników szybkobieżnych bywają również wy­konywane wg 1 klasy dokładności. W celu zmniejszenia pracochłonności obróbki mechanicznej i uzyska­nia dużej dokładności pasowania tłoka w cylindrze, na rysunkach wyko­nawczych tłoków tolerancje wymiarowe płaszcza ustala się nie wg 152 klasy, lecz wg 23, przewidując jednocześnie selekcję tłoków na grupy wymiarowe (35 grup) według ich wymiarów rzeczywistych. Tak np. tłoki pewnego silnika samochodowego dzieli się na pięć grup wg maksy­malnego wymiaru płaszcza, a mianowicie: W ten sposób tolerancja selekcyjna dla każdej grupy wynosi 0,012 mm i odpowiada dokładności powyżej 1 klasy, a tolerancja produkcyjna ob­róbki części jest równa 0,012 • 5 = 0,06 mm, czyli różnica między górną wartością wymiaru tłoka z grupy E i dolną wartością wymiaru tłoka z grupy A wynosi 82,03681,976 = 0,06. Taka dokładność obróbki części odpowiada 3 klasie. Tuleje cylindrowe lub kadłuby silników również dzieli się na taką samą liczbę grup o odpowiednich zakresach wymiarów rzeczywistych. Tłoki dobiera się wg jednoimiennych selekcyjnych grup cylindrów. Oczy­wiście, odchyłka luzu w cylindrach (pasowania) zacieśnia się tyle razy, na ile grup rozbite są pola tolerancji tłoków i cylindrów. Oprócz wymagań stawianych dokładności średnic płaszcza, wskazuje się zwykle na rysunkach dopuszczalne odchyłki owalności i stożkowości płaszczy cylindrycznych, które w większości przypadków dotyczą granic jednej grupy selekcyjnej. 2) Średnica otworu na sworzeń pływający wykończona jest wg 1 klasy dokładności, a w szeregu silników osiąga dokładność wyższą (tolerancje rzeczywiste 0,0060,01 mm). Otwory w tłokach, przeznaczone na tulejki, wykonuje się wg 2 klasy dokładności. Często przeprowadza się selekcję tłoków do samochodów, a częściowo i do ciągników, według wymiarów rzeczywistych tych otwo­rów z podziałem na grupy wymiarowe (36 grup) co 0,0020,003 mm. Tolerancję owalności i stożkowości otworu ustala się w granicach 0,30,5 pola tolerancji średnicy. W tłokach z tulejkami otwory na sworzeń wykańcza się ostatecznie po założeniu tulejek do tłoka, przy uwzględnieniu wymagań wskazanych poprzednio przy omawianiu tłoków bez tulejek. a)Tolerancje średnicy główki tłoka mieszczą się w 34 klasie do­kładności (ich wartości liczbowe znajdują się w granicach 0,1570,2 mm). b)Rowki na pierścienie tłokowe wykonuje się wg 23 klasy dokład­ności (tolerancje 0,020,05 mm). W niektórych zakładach przeprowadza się również w tym zakresie selekcję na 2 lub 3 grupy, ponieważ przy obróbce rowków za pomocą przecinaków utrzymanie odpowiednich wy­miarów (zwłaszcza przy tłokach aluminiowych o dużej zawartości krzemu) bywa zbyt trudne. c)Odchylenie od prostopadłości osi tłoka i otworu sworznia tłoko­wego jest dopuszczalne w granicach 0,030,05 mm na 100 mm. d)Oś otworu sworznia powinna przecinać się z osią tłoka. Dopusz­czalne przesunięcie nie powinno przekraczać 0,10,25 mm. e)Tolerancje odległości osi otworu sworznia od dna tłoka mieszczą się w granicach 0,l0,3 mm (odpowiedni wymiar ma wpływ na stopień sprężania). f)Odchylenie od prostopadłości ścianek rowków względem zewnętrz­nej tworzącej tłoka jest dopuszczalne w granicach 0,0570,1 mm. Gładkość powierzchni płaszcza i czołowych powierzchni rowków po­winna odpowiadać co najmniej 7 klasie wg normy GOST 278951 J). Gładkość powierzchni otworu na sworzeń powinna odpowiadać co najmniej 7 klasie tejże normy GOST w tłokach do ciągników i 8 klasie — w tłokach do samochodów. W niektórych wypadkach dna tłoków żeliwnych szlifuje się lub pole­ruje (879 klasa dokładności) w celu zmniejszenia możliwości osiadania na nich nagaru. Tolerancje ciężaru tłoka obrobionego zależą od rodzaju silnika (szybkobieżność, ilość cylindrów itd.). Zwykle ustala się je w granicach 0,5tt2,0% ogólnego ciężaru tłoka. Na rys. 186 i189 przedstawiono najczęściej spotykane konstrukcje tłoków.