Obsługa układu chłodzenia polega na: sprawdzaniu poziomu cieczy chłodzącej, sprawdzaniu szczelności układu, okresowym czyszczeniu układu chłodzenia, sprawdzaniu działania termostatu, regulacji naciągu paska napędu wentylatora, specjalnym zabezpieczeniu w okresie zimowym. Poziom cieczy chłodzącej należy sprawdzać codziennie przed wy­jazdem z garażu i w razie potrzeby ciecz uzupełnić. Układ chłodzenia powinien być wypełniony czystą, miękką wodą (najlepiej destylowa­ną, deszczową albo ze śniegu) lub w zimie — specjalną mieszanką o niskiej temperaturze zamarzania (krajowy płyn „Borygo"). Szczel­ność układu chłodzenia należy systematycznie sprawdzać. Wycieki najczęściej występują na złączach chłodnicy, wskutek uszkodzenia przewodów gumowych lub obluzowania się metalowych zacisków. Na­leży również sprawdzać zawieszenie chłodnicy, a po zauważeniu uste­rek natychmiast je usuwać. Oczyszczenie układu chłodzenia z kamienia kotłowego i wszelkich drobnych zanieczyszczeń polega na: spuszczeniu cieczy chłodzącej, wyjęciu termostatu, nalaniu specjalnego roztworu i uruchomieniu silnika do czasu na­grzania do temperatury 80°C, pozostawieniu roztworu w układzie chłodzenia na okres przewi­dziany instrukcją (zależnie od rodzaju roztworu), ponownym uruchomieniu i nagrzaniu silnika, a następnie spuszcze­niu roztworu, — przepłukaniu układu czystą, miękką wodą. Roztworu zawierającego sodę kaustyczną nie wolno stosować do przemywania układów chłodzenia w silnikach z głowicą ze stopów lekkich. Silnik i chłodnicę należy oczyścić oddzielnie, przy czym roz­twór powinien przepływać w kierunku przeciwnym niż ciecz podczas pracy silnika. Termostat po wyjęciu należy dokładnie oczyścić oraz sprawdzić jego działanie przez zanurzenie w wodzie (rys. 10.8). Wodę podgrze- wać, obserwując wskazania termometru. Jeżeli termostat działa spraw­nie, zawór zwykle zaczyna otwierać się w temperaturze 65-r-70°C, a w temperaturze 75-f-85°C zawór powinien być całkowicie otwarty. Kontrolne temperatury początku otwarcia i całkowitego otwarcia za­woru termostatu podawane są przez wytwórnie w instrukcjach ob­sługi lub naprawy. Chłodnicę należy okresowo czyścić z zewnątrz. W tym celu najlepiej przemywać ją strumieniem wody od strony silnika (rys. 10.9). Jest to szczególnie ważne w okresie letnim, kiedy owady dostają się w szcze­liny rdzenia chłodnicy i wskutek tego zostaje zmniejszony przepływ powietrza. Nie usunięte w porę zanieczyszczenia mogą w konsekwencji doprowadzić do przegrzania silnika. Pasek napędu wentylatora reguluje się przez odchylenie prądnicy względem osi jej zamocowania (rys. 10.10) za pomocą śruby reguła- cyjnej lub przez zmianę liczby podkładek między połówkami koła pasowego. W celu zwiększenia naciągu paska klinowego należy zmniej­szyć liczbę podkładek między tarczami koła pasowego, co spowoduje ich zbliżenie, a tym samym zwiększenie średnicy, na której pasek pracuje. Nadmiar podkładek przekłada się pod nakrętkę mocującą koło pasowe (rys. 10.11). Chcąc zmniejszyć naciąg paska klinowego, trzeba zwiększyć liczbę podkładek między tarczami koła pasowego. Normalne ugięcie paska pod naciskiem 3-r-5 kG nie powinno przekra­czać 10-f-15 mm (rys. 10.12). Zaolejony pasek należy przetrzeć szmatą zwilżoną w benzynie i w ten sam sposób oczyścić koła pasowe. Prawidłowy naciąg paska klinowego jest sprawą bardzo ważną. Zbyt luźny pasek ślizgając się powoduje niedostateczne chłodzenie silnika i niedostateczne ładowanie akumulatora przez prądnicę. Zbyt mocno naciągnięty pasek klinowy powoduje szybkie zużycie łożysk prądnicy oraz pompy wody lub dmu­chawy {w silnikach chłodzonych powietrzem). W okresie mrozów należy zakładać na chłodnicę specjalny pokro­wiec, a temperaturę cieczy regulować przez odpowiednie przesłanianie żaluzji. Napełnić układ mieszanką o niskiej temperaturze zamarzania, rozprowadzaną przez CPN. Jeżeli samochód garażuje w okresie jesienno-zimowym na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniu nie ogrzewanym, a Układ chłodzenia nie został napełniony mieszanką o niskiej temperaturze zamarzania, to po zakończeniu jazdy należy dokładnie spuścić wodę. Uruchamiając silnik w czasie dużych mrozów należy wstępnie wy­konać następujące czynności: przegotować co najmniej 50 1 gorącej wody o temperaturze ok. 90°C, wcisnąć pedał sprzęgła i unieruchomić go w tym położeniu za po­mocą rozporki, otworzyć oba kurki spustowe układu chłodzenia i nalewać gorącą wodę przez wlew chłodnicy aż do chwili, kiedy z kurków zacznie wyciekać ciepła woda, a wał korbowy silnika można będzie obracać korbą rozruchową, włączyć urządzenie rozruchowe gaźnika (ssania), uruchomić silnik rozrusznikiem lub korbą rozruchową, nagrzać silnik na średniej prędkości obrotowej, po czym wyłączyć urządzenie rozruchowe, powoli włączyć sprzęgło. W razie zamrożenia chłodnicy, podgrzewanie należy zawsze rozpo­czynać od dolnej części (dolnego zbiornika). Jeżeli woda zamarznie również w płaszczu wodnym kadłuba i głowicy, rozgrzewanie układu rozpoczyna się od pompy wody. Nie zaleca się stosowania w okresie zimowym wykonywanych we własnym zakresie mieszanek wodno-spirytusowych lub wodno-glicery-nowo-spirytusowych. Ze względu na to, że spirytus dość szybko odpa­rowuje, skład mieszanki zmienia się, a w ślad za tym i jej punkt krzepnięcia. Oprócz tego płyny krajowe „Borygo" i zagraniczne, jak np. FIAT „Paraflu II", zawierają dodatki przeciwutleniające, przeciw­korozyjne, przeciwpieniące i zabezpieczające przed osadzaniem się ka­mienia kotłowego. Płyn „Paraflu 11" rozcieńcza się wodą w proporcji 1:1. Mieszanka taka nie zamarza w temperaturze do —35°C. Krajowego płynu „Bo­rygo" nie należy rozcieńczać wodą, gdyż w postaci rozprowadzanej przez CPN zawiera on już 50°/o wody. Nie zamarza on do temperatury —40°C. Płynu „Borygo" nie należy mieszać z żadnymi innymi pły­nami, denaturatem, gliceryną, produktami naftowymi lub tp. W przy­padku stwierdzenia zawartości wody poniżej 50°/o, należy ją uzupełnić przez dolanie wody destylowanej. Płyn należy chronić przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami i przechowywać w zamkniętych naczy­niach szklanych. Płyny „Paraflu 11" i „Borygo" trzeba wymieniać co dwa lata, bez względu na liczbę przejechanych w tym okresie kiio­metrów, lub po przejechaniu 60 tys. km, jeśli nastąpi to przed upły­wem dwóch lat. Przed napełnieniem chłodnicy płynem należy usunąć z niej resztki cieczy (wody lub płynu innego gatunku) i przemyć układ chłodzenia gorącą wodą. Płyn „Borygo" ma znaczną rozszerzalność i dlatego na­pełniając chłodnicę należy pozostawić około 6% wolnej pojemności, co zapobiegnie ewentualnym stratom wskutek wycieków rozszerzonego płynu.