Czyszczenie i mycie to czynności poprzedzające wszelkiego ro­dzaju obsługę samochodów. Czyszczenie pojazdu polega na usuwaniu z jego nadwozia py­łu, śmieci itp., odkurzeniu obić tapicerskich, wytarciu szyb, ele­mentów wnętrza nadwozia, wytarciu silnika itd. W przypadku znacznego zanieczyszczenia podwozia należy z niego usunąć wię­ksze bryły błota, śniegu czy lodu. Dodatkowe zabiegi oczyszczają­ce wykonuje się w samochodach o nadwoziach specjalnych — np. służących do przewozu artykułów spożywczych (pieczywa, mięsa). Do czyszczenia używa się odkurzaczy, szczotek, skrobaków i czyściwa. Odkurzacze mogą być stałe, przenośne lub przewoźne. Są one zwykle wyposażone w silniki elektryczne. Niekiedy spo­tyka się odkurzacze pneumatyczne. W tych ostatnich działanie ssące wywołane jest przepływem sprężonego powietrza dopro­wadzanego z instalacji zakładowej. Odkurzacze stałe, z dużymi silnikami elektrycznymi, przeznaczone są zwykle do czyszczenia nadwozi specjalnych oraz nadwozi autobusów. Do czyszczenia nad­wozi samochodów osobowych stosuje się najczęściej małe, prze­nośne odkurzacze z silnikami elektrycznymi małej mocy (rys. 9.1.). Pojazdy myje się czystą wodą lub wodą z dodatkiem środków chemicznych. Do mycia zespołów stosuje się często urządzenia, w których czynnikiem myjącym może być para wodna, ropa i in. Pojazdy myje się ręcznie lub w sposób zmechanizowany. Stanowiska do mycia ręcznego powinny zapewniać wygodny dostęp zarówno do nadwozia, jak i podwozia pojazdu. W tym celu wyposaża się je w różnego rodzaju pomosty, podnośniki lub kanały. Do mycia samochodów ciężarowych o łatwym dostępie do podwozia stosuje się niekiedy płyty. Powierzchnie, na których ustawia się samochód do mycia, po­winny być tak ukształtowane, żeby zużyta woda miała dobry od­pływ do studzienek ściekowych, zapobiegających tworzeniu się kałuży. Woda do mycia pobierana jest z sieci wodociągowej, lub z in­nych źródeł, jak naturalne zbiorniki wody, studnie itp. W celu uzyskania właściwego ciśnienia stosuje się różnego rodzaju pom­py, napędzane najczęściej silnikami elektrycznymi. Na rys. 9.2. przedstawiono zasadę działania pompy nurnikowej. Silnik elek­tryczny 1 za pośrednictwem mechanizmu korbowego 2 wywołuje postępowo-zwrotny ruch nurnika 3. Woda zasysana jest przez jednokierunkowy zawór 4, a w powrotnym ruchu — tłoczona z cylindra przez zawór 5 do przewodu 6. Regulowany zawór prze­lewowy 7 ustala żądane ciśnienie wody w przewodzie 6. W przy­padku przekroczenia nastawionego ciśnienia zawór ten otwiera się i woda przewodem 8 przepływa z powrotem do przestrzeni przed pompą. Manometr 9 służy do kontroli ciśnienia wody. Czę­sto spotyka się tego rodzaju pompy wielocylindrowe, a także z cylindrami obustronnego działania. Oprócz pomp nurnikowych stosuje się również pompy wirni­kowe (odśrodkowe) oraz pompy tłokowe (rys. 9.3). Wydajność tego rodzaju pomp wynosi 20-M00 l/min, moc silnika napędza­jącego 1,1-4-3,7 kW, a ciśnienie wody — do 2,5 MPa. Regulację ilości wody wypływającej z przewodu oraz kształtu jej strumienia umożliwiają końcówki pistoletowe (rys. 9.4 i 9.5). W celu zapobieżenia plątaniu się giętkich przewodów stosuje się samoczynne zwijadła (rys. 9.6). Do zmechanizowanego mycia pojazdów stosuje się myjnie z obrotowymi szczotkami o długim miękkim włosiu (rys. 9.7) oraz urządzenia natryskowe i osuszające, ustawiane szeregowo z myj- niami szczotkowymi (rys. 9.8) i tworzące niekiedy zautomatyzo­wane linie o dużej przepustowości. Zmechanizowane urządzenia myjące nie tylko ułatwiają pracę, ale ponadto zapewniają znacz­ne oszczędności, a to dzięki skróceniu czasu mycia, zmniejszeniu zużycia wody oraz zmniejszeniu poboru energii elektrycznej. Oprócz omówionych urządzeń sprzęt do mycia i czyszczenia sa­mochodów stanowią gąbki do zmywania nadwozi, różnego rodza­ju szczotki, urządzenia do wytwarzania piany z szamponu, specjal­ne dmuchawy, nagrzewnice powietrza do suszenia pojazdów po umyciu ich.