A A A

Specjalne układy kierownicze

W dużych samochodach ciężarowych i autobusach, a także niekiedy w du­żych luksusowych samochodach oso­bowych, stosuje się mechanizmy kierownicze z urządzeniami zuspomagają-cymi, zmniejszającymi wysiłek kierowcy potrzebny do sterowania kołami. Zasada działania takich urządzeń polega na tym, że siła, jaką przy­kłada kierowca do koła kierownicy, nie jest wykorzystana do pokonania opo­rów skrętu kół, lecz służy do uruchomienia układu sterującego pneumatycznego lub hydraulicznego siłownika, który działa na drążek podłużny lub bezpo­średnio na drążek poprzeczny układu zwrotniczego. Istniejące mechanizmy wspomagające mają bardzo różnorodne rozwiązania konstrukcyjne, zarówno ze względu na rozmieszczenie elementów sterujących i siłownika, jak i zasady ich działania. Na rys. 19.17 przedsta­wiono przykładowo trzy schematy rozmieszczenia mechanizmów wspoma­gających. W przypadku a układ wspomagający stanowi jeden zespół zbloko­wany z przekładnią kierowniczą. Układ tego typu zastosowano w samocho­dach Jelcz 315, 316 i 317. W przypadkach b i c siłowniki zostały oddzielone konstrukcyjnie od przekładni, przy czym w przypadku b siłownik działa na drążek podłużny, a w przypadku c — na dzielony drążek poprzeczny. Mechanizm kierowniczy ze wspomaganiem, którego schemat przed­stawiono na rys. 19.17 a, pokazano na rys. 19.18. Na rys. 19.19 pokazano układ kierowniczy ze wspomaganiem, w którym siłownik hydrauliczny działa na mechanizm zwrotniczy. Niektóre pojazdy o specjalnym przeznaczeniu wyposaża się w układy kierownicze zapewniające toczenie się kół drugiej lub dalszych osi śladem zbliżonym do śladu kół przedniej osi. Dotyczy to samochodów dwuosiowych, od których wymaga się dużej zwrotności, długich pojazdów członowych — np. autobusów przegubowych — a także niektórych przyczep. Na rys. 19.20 przedstawiono dwa układy kół pojazdów o dwóch osiach kie­rowanych. Kierowanie tylnej osi odbywa się dzięki połączeniu specjalnym układem drążków mechanizmu zwrotniczego przedniej osi z symetrycznie umieszczonym mechanizmem zwrotniczym osi tylnej. Taki układ kierow­niczy przedstawiono na rys. 19.21. Układy kierownicze przyczep w większości przypadków działają tylko na oś przednią. Rozróżnia się konstrukqe z obrotnicą — tzn. takie, w których koła osadzone są sztywno na osi, a cała oś może obracać się względem ramy, oraz konstrukcje zbliżone do samochodowych, tzn. takie, w których oś nie zmienia swego położenia względem ramy, natomiast koła osadzone na zwrotnicach skręcane są za pomocą trapezowego układu zwrotniczego. Na rys. 19.22 przedstawiono układ kierowniczy przyczepy dwuosiowej o wszystkich kołach kierowanych, z trapezowymi układami zwrotniczymi na obu osiach.