Powszechnie używane samochody nie są przystosowane do jazdy po bez- drożach, terenach błotnistych lub pia­szczystych. W trudnych warunkach terenowych mogą pracować tylko pojazdy 0 specyficznych własnościach trakcyjnych. Pojazdy terenowe cechują: możliwość pokonywania dużych, zmiennych w szerokim zakre­sie, oporów toczenia; możliwość pokonywania znacznych wzniesień oraz przeje­żdżania nierówności terenu (rowy, doły, kamienie itd.); możliwość jazdy po gruntach o małej spoistości (piasek, teren bagnisty itp.) oraz zdolność wydobywania się z miejsc, w któ­rych pojazd utracił przyczepność; duża zwrotność; możliwość pokonywania przeszkód wodnych; dobre własności trakcyjne w warunkach normalnej eksploatacji (duża prędkość jazdy, stateczność itp.). Aby spełnić te wymagania, samochody terenowe konstruuje się nieco inaczej niż samochody przeznaczone do normalnych warunków eksploa­tacji. Bierze się przy tym pod uwagę przede wszystkim walory użytkowe, natomiast względy ekonomiczne traktuje się jako drugoplanowe. W pojaz­dach tych stosuje się więc silniki o dużym nadmiarze mocy oraz wyposaża się je w wiele drogich i skomplikowanych mechanizmów. W układach napędowych stosuje się reduktory, zwiększające liczbę przełożeń i umożliwiające doprowadzenie dużego momentu napędowego do kół; skrzynie rozdzielcze, umożliwiające doprowadzenie napędu do kół wszystkich osi; kilka mostów napędowych (2, 3 lub więcej); mechanizmy różnicowe blokowane lub o zwiększonym tarciu wewnętrznym; opony o du­żej szerokości i niskim ciśnieniu. W części III niniejszego podręcznika omó­wiona została budowa tych mechanizmów, a także innych zespołów podwo­zia stosowanych w samochodach terenowych, jak np. mosty napędowe z ko­łami kierowanymi, zawieszenia mostów usytuowanych obok siebie (drugi 1 trzeci) itp. Pojazdy terenowe cechuje duży prześwit poprzeczny i podłużny oraz duże wartości kątów zejścia i natarcia. Jest to konieczne dla pokonywania takich przeszkód terenowych, jak rowy, skarpy, nasypy itp. Przejazd przez tereny grząskie wymaga małych nacisków jednostko­wych. Dlatego stosuje się szerokie niskociśnieniowe opony, a niektóre po­jazdy terenowe wyposaża się nawet w gąsienicowe mechanizmy jezdne, gdyż gąsienice przylegają do gruntu znacznie większą powierzchnią niż koła. W celu wydobycia samochodu terenowego z grząskiego lub piaszczy­stego gruntu, w którym nastąpiła utrata przyczepności, samochody wypo­saża się w specjalne mechanizmy — wyciągarki. Działanie wyciągarki polega na nawijaniu na osadzony w samochodzie bęben liny zaczepionej drugim końcem do drzewa, słupa lub innego sztywno osadzonego w gruncie elementu. Napęd do bębna doprowadzony jest od silnika samochodu. Nawijając linę samochód „sam się wyciąga" z grząskiego miejsca. Zdolność pokonywania przeszkód wodnych — brodów — uzyskuje się przez zastosowanie wodoszczelnej instalacji elektrycznej, uszczelnienie zespołów podwozia oraz umieszczenie możliwie wysoko filtru powietrza i wylotu rury wydechowej. Niektóre samochody terenowe buduje się jako ziemno-wodne, tzn. pływające. Są one jednak znacznie droższe. W celu zapewnienia samochodom terenowym dobrych własności trakcyjnych w normalnych warunkach eksploatacji ich konstrukcja przewidu­je możliwość odłączenia napędu od niektórych mostów, odblokowania me­chanizmów różnicowych i przełączenia reduktora na tzw. biegi szosowe. Na rysunkach 26.2 i 26.3 przedstawiono przykładowo dwa samo­chody terenowe: osobowy — w układzie konstrukcyjnym 4x4 ) oraz cięża­rowy — w układzie 6x6.