Rozróżnia się następujące rodzaje oporowych baz ustawczych: główne, operacyjne i pomocnicze. Główne bazy ustawcze są to powierzchnie, które decydują o położe­niu części względem innych części w zmontowanym zespole lub mecha­nizmie. Na przykład położenie wału korbowego w kadłubie silnika jest wyznaczone przez powierzchnie jego czopów. Jeśli są one wykorzystane do ustawienia wału przy obróbce, należy je zaliczyć do głównych baz ustawczych. Często niektóre powierzchnie części obrabia się specjalnie w celu ustawienia na nich części w czasie obróbki. Takie powierzchnie nazywa się pomocniczymi bazami ustawczymi. Typowym przykładem takich baz są nakiełki w wałkach. Wały zwykle toczy się i szlifuje po uchwyceniu w kłach. Wykonywanie nakiełków (centrowanie) wałków jest spowodo­wane wyłącznie wygodą uchwycenia wałków w kłach tokarek i szlifierek. Tak więc nakiełki są rodzajem baz pomocniczych. Drugim przykładem baz pomocniczych są płaszczyzny nadlewków kadłuba silnika obrabiane specjalnie w celu ułatwienia ustawiania części przy frezowaniu niektórych jego płaszczyzn; dalszym przykładem jest obrzeże wewnętrzne i czoło płaszcza tłoka (patrz część czwarta). W niektórych przypadkach część ustawia się na obrabiarce na jej obrobionej powierzchni, nie będącej ani bazą pomocniczą ani główną. Po­wierzchnie te nie wyznaczają położenia części względem innych części w zmontowanym zespole lub mechanizmie, lecz powinny być obrobione z jakichkolwiek innych, nie technologicznych, lecz konstrukcyjnych względów. Jeśli takie powierzchnie są wykorzystane do samoczynnego ustawiania części w przyrządzie z zachowaniem potrzebnego położenia, nazywa się je operacyjnymi bazami ustawczymi. Na przykład jeśli koło zębate mocuje się w uchwycie samocentrującym przez uchwycenie za obrobioną powierzchnię zewnętrzną piasty, to powierzchnię tę należy uważać za operacyjną bazę ustawczą. Jednakże nie zawsze jest celowe ustawianie części wg potrzebnego położenia bez sprawdzenia go na obrabiarce. Dotyczy to głównie tych przypadków, kiedy z powodu małej skali produkcji nie jest ekonomicznie uzasadnione wykonywanie specjalnych przyrządów ustawczych, które wykluczają konieczność indywidualnego sprawdzania ustawienia części. W szczególności gdy stosowane jest trasowanie części, ustawia się je na obrabiarce wg wytrasowanych linii, stanowiących ustawcze bazy kon­trolne. W szeregu przypadków, zwłaszcza przy małej skali produkcji, części mocuje się w uchwytach czteroszczękowych lub w tarczach tokarskich, sprawdzając ich położenie względem osi obrotu wrzeciona wg bicia nie­których powierzchni, również nazywanych ustawczymi bazami kontrol­nymi. Tak więc spotyka się następujące rodzaje baz ustawczych: oporowe (główne, pomocnicze i operacyjne) i kontrolne. W pierwszej operacji obróbki mechanicznej, gdy część nie jest jeszcze obrobiona, ustawia się ją na powierzchniach nieobrobionych. Nazywamy je wstępnymi lub zgrubnymi bazami ustawczymi (oporowymi, jeśli część ustawia się bez sprawdzenia położenia, i kontrolnymi, jeśli wg nich sprawdzamy ustawienie części). Prawidłowy dobór baz przy projektowaniu procesu technologicznego obróbki mechanicznej stanowi najważniejsze zadanie stawiane techno­logom. Specjalnie ważne znaczenie ma prawidłowy dobór baz wstępnych, od których zależą zwykle wyniki całej obróbki części w różnych opera­cjach. Nie można oczywiście zmienić w stosunku do innych powierzchni położenia powierzchni, która ma pozostać nieobrobioną w gotowej części. A zatem należy ustalać obrabiane powierzchnie względem powierzchni pozostających nieobrobionymi. Można to wykonać tylko w pierwszej ope­racji obróbki mechanicznej, kiedy jeszcze żadna powierzchnia części nie jest obrobiona. W operacjach następnych bazami ustawczymi powinny być powierzchnie obrobione, dokładniejsze niż powierzchnie nieobro­bione. Wyobraźmy sobie, że trzeba obrobić powierzchnie 1 i 2 części przed­stawionych schematycznie na rys. 22. Obróbkę należy wykonać na frezar­kach ustawionych na wymiar. Przypuśćmy, że z początku frezuje się płaszczyznę 1 bazując część na płaszczyźnie 2. W tym przypadku zapewnione jest odpowiednie położenie powierzchni 1 względem powierzchni 2. Dalej, w operacji drugiej frezuje się płaszczyznę 2, ustawiając część na bazie oporowej 1. W tym przypadku położenie płaszczyzny 2 względem płaszczyzny 1 jest ustalone przez wymiar H, ale położenie jej względem nieobrabianaj powierzchni 3, wyznaczone przez wymiar b, będzie się zmieniać w zależności t od zmiany wymiarów półfabrykatu. Jeśli szerokość półfabrykatu będzie się zmieniać w granicach większych niż b, to nadlewki mogą okazać się ścięte całkowicie lub też w innym przypadku — nieobrobione. Jeśli postąpić inaczej i przyjąć za oporową bazę ustawczą nieobro­bioną powierzchnię 3 i przefrezować w pierwszej operacji płaszczyznę 1 (na wymiar h względem powierzchni 3), to po sfrezowaniu płaszczyzny 2 w drugiej operacji będzie ona prawidłowo ustalona względem po­wierzchni 3. Wahania wymiaru b nie będą zależeć od wahań wymiarów półfabrykatów, a nadlewki nie mogą zostać ścięte lub nieobrobione.