PRZECIĄGANIE PŁASZCZYZN
Jak wspomniano poprzednio (rozdział III — Obróbka otworów skrawaniem), przeciąganie powierzchni przy obróbce zgrubnej i wygładzającej lub tylko wygładzającej jest jednym z najbardziej wydajnych sposobów obróbki narzędziami wieloostrzowymi.
Sposób ten jest stosowany w szerokim zakresie przy produkcji masowej do wykańczania powierzchni zewnętrznych, zwłaszcza płaszczyzn. W tych przypadkach najczęściej stosuje się przeciągarki pionowe, przy czym do suwaków przymocowuje się płaskie przeciągacze składające się z poszczególnych sekcji.
Wszystkie zalety i wady przeciągania otworów dotyczą również na ogół przeciągania powierzchni zewnętrznych, ale w tym ostatnim przypadku oprócz wysokiej wydajności ma również znaczenie możliwość zapewnienia wysokiej dokładności obróbki surowych, nieobrobionych wstępnie powierzchni od razu za jednym ruchem przeciągacza. Wynika to stąd, że każde ostrze przeciągacza zbiera część naddatku na obróbkę, a ostrza kalibrujące wygładzają tylko powierzchnię i dlatego zachowują długo swój kształt i zdolność do pracy.
Przy zastosowaniu do przeciągania zewnętrznego przeciągarek z narzędziami umocowanymi na suwakach uzyskuje się bardzo dużą sztywność narzędzi, ponieważ suwaki są wsparte na łożach obrabiarek. Okoliczność ta umożliwia zbieranie przez przeciąganie naddatków o grubości do 4 -T- 5 mm.
Jednakże przy obróbce surowych powierzchni odlewów i odkuwek przy pomocy zwykłych płaskich przeciągaczy (których każde ostrze zbiera wiór na całej jego szerokości) napotyka się na trudność, a mianowicie przy zetknięciu się z obrabianą powierzchnią (szczególnie z naskórkiem odlewniczym) pierwsze ostrza przeciągacza łatwo tępią się lub wykruszają. Dlatego niekiedy trzeba stosować tzw. przeciąganie postępowe.
Szczególna cecha takiego przeciągania polega na tym, że krawędzie ostrzy przeciągaczy skrawają materiał nie na całej szerokości przeciąganej powierzchni, lecz wąskimi pasmami o dużej grubości (0,4 -f- 0,8 mm na jedno ostrze). Tylko kalibrujące ostrza przeciągacza, ułożone zwykle w oddzielnej sekcji, wygładzają obrabianą powierzchnię od razu na całej szerokości. Z tego powodu ostrza skrawające przeciągacza ułożone są skośnie w stosunku do kierunku jego ruchu (rys. 95a-e).
Jeden taki przeciągacz może obrobić powierzchnię o szerokości do 50 mm. Przy ustawieniu szeregowym kilku takich przeciągaczy można obrabiać płaszczyzny o szerokości do 300 mm.
Przeciąganie stosuje się do obróbki płaszczyzn i innych powierzchni zewnętrznych przy produkcji małych, średnich i dużych części. Przeciąga się na przykład płaszczyzny i powierzchnie kształtowe korbowodów, pokryw korbowodów i innych części. W niektórych zakładach obrabia się przez przeciąganie nawet większe płaszczyzny kadłubów silników (część czwarta, rozdz. VIII — Wytwarzanie kadłubów silników).
Większość przeciągarek stosowanych do przeciągania powierzchni zewnętrznych (w szczególności przeciągarek pionowych) stanowią półautomaty, wymagające ręcznej pracy tylko przy mocowaniu i zdejmowaniu obrabianych części.
W celu zwiększenia wydajności obróbki przy produkcji masowej, stosuje się podwójne, dwupozycyjne obrabiarki, mające dwa suwaki, w których mocuje się przeciągacze. Przy ruchu roboczym jednego przeciągacza ku dołowi drugi podnosi się do góry, a robotnik w tym czasie zdejmuje w tej pozycji obrobioną część i mocuje drugą. Po zakończeniu ruchu roboczego drugiego przeciągacza zamienia się część na drugiej pozycji.
W razie konieczności użycia do obróbki kolejno kilku płaskich przeciągaczy, można stosować przeciągarki poziome z urządzeniem rewolwerowym (bębnowym), w którym mocuje się przeciągacze (rys. 96). Są one wypychane kolejno z bębna obrotowego 1 w kierunku części i automatycznie łączone z suwakiem. W czasie powrotnego ruchu suwaka przecią-gacz znów wsuwa się w gniazdo. Przed rozpoczęciem pracy przeciągacza stół obrabiarki 2 przesuwa się w stronę suwaka; po odprowadzeniu przeciągacza z powrotem do bębna stół znów przesuwa się w kierunku bębna, który obraca się aż do zajęcia nowej pozycji w celu przygotowania do pracy następnego przeciągacza.
Przy masowej produkcji drobnych części samochodów i ciągników stosuje się przeciąganie ciągłe na przeciągarkach karuzelowych i tunelowych.
Na przeciągarce karuzelowej części umieszcza się na okrągłym stole bez przerywania ciągłego ruchu obrotowego (rys. 97). Część mocuje się w czasie obróbki wykonywanej przez nieruchomy przeciągacz (rys. 98) na przeciwległym krańcu stołu.
Przy obróbce na przeciągarkach tunelowych (rys. 99) obrabiane części 2 mocuje się na łańcuchu obiegowym, który przesuwa się pod nieruchomym przeciągaczem 1. Proces obróbki odbywa się również w sposób ciągły.