A A A

Naddatki na obróbkę

Naddatkiem na obróbkę nazywamy warstwę metalu usuwaną z półfa­brykatu podczas obróbki mechanicznej. Rozróżniamy naddatki całkowite i międzyoperacyjne. Teraz zostaną jedynie omówione naddatki całkowite, a do naddatków międzyoperacyjnycn powrócimy pod koniec tego rozdziału. Naddatkiem całkowitym na obróbkę nazywamy warstwę metalu usu­waną w czasie całego procesu technologicznego, w celu otrzymania wymia­rów i wymaganej gładkości obrabianej powierzchni, określonych rysun­kiem wykonawczym i warunkami technicznymi. Całkowity naddatek określa się różnicą wymiaru półfa­brykatu i odpowiedniego wymiaru obrabianego przedmiotu. Naddatek mierzy się prostopadle do obrabianej powierzchni i określa w stosunku do jednej strony, tzn. po­daje się grubość warstwy metalu u-suwanej z danej powierzchni. Często dla przedmiotów okrągłych naddatek określa się w stosunku do obu stron, tj. na średnicę; w tym przypadku naddatek równy jest podwójnej grubości usuwanej warstwy. W celu unik­nięcia nieporozumień, we wszystkich przypadkach spornych należy omó­wić przyjęty sposób liczenia naddatku. W praktyce nie można uzyskać dokładnie określonej wielkości naddatku i z tego względu naddatki powinny być tolerowane. Tolerancja naddatku całkowitego jest jednocześnie tolerancją odpowiedniego wymiaru półfa­brykatu. Na rys. 195 przedstawiono układ wymiarów i tolerancji dla pół­fabrykatu w postaci odkuwki. Wielkość całkowitego naddatku na obróbkę ma duże znaczenie przy pro­jektowaniu procesu technologicznego, gdyż wpływa na wydajność, zuży­cie materiału i gładkość obrabianej powierzchni. Zbyt duży naddatek cał­kowity powoduje znaczne zużycie materiału oraz obniża wydajność pracy na obrabiarkach, natomiast zbyt mały naddatek może powodo­wać powstanie braków po ob­róbce skrawaniem, wskutek po­zostawiania na powierzchni przedmiotów miejsc nieobro­bionych. W celu ułatwienia wykonania półfabrykatu stosowane są, nie­zależnie od naddatków na ob­róbkę, naddatki technologiczne uproszczające kształt półfabry­katu. W przypadku odkuwek do naddatków technologicznych zaliczamy naddatki na: 1)zaokrąglenia w miejscach zmiany przekroju; 2)zbieżności, które ułatwiają płynięcie materiału w matrycach i wyj­mowanie odkuwek z matryc; powiększenie grubości cienkich ścian, żeber, den, kołnierzy oraz wy­pełnienia takich miejsc, których nie można ukształtować przez kucie (rys. 196).