Reklama
A A A

Nacinanie ślimaków globoidalnych

Wstępne i wykańczające nacinanie ślimaków globoidalnych odbywa się zwykle na specjalnych frezarkach do kół zębatych. Narzędziem skra­wającym jest nóż wieloostrzowy w kształcie koła zębatego (typu narzędzia do strugania zębów kół zębatych walcowych), przedstawiony na rys. 383; od narzędzia strugającego różni się on przede wszystkim kształtem zęba odpowiadającym zarysowi zwojów ślimaka. Półfabrykat ślimaka zakłada się na frezarce do kół zębatych przez osadzenie powierzchni stożkowych w kłach wklęsłych; powierzchnie te stanowią główną bazę ustawczą przy obróbce. Obróbkę wykonuje się przy wykorzystaniu trzech współzależnych ruchów obrotowych: skoordynowanych ruchów obrotowych półfabrykatu i narzędzia oraz ruchu obrotowego głowicy frezarskiej wraz z narzędziem, po łuku w płaszczyźnie prostopadłej do osi ślimaka. Dla otrzymania zazębienia ślimaka globoidalnego z rolką odpowiada­jącego wymaganiom pracy przekładni, stosuje się mimośrodowe nacinanie spirali (rys. 382). Jest to osiągane na obrabiarce przez mimośrodowe prze­sunięcie osi kłów wklęsłych, w których część jest umocowana względem osi obrotu obrabianej części o 0,05= 0,06 mm. W wyniku otrzymuje się ostre przejście od zazębienia przekładni bez luzu w środku globoidu do zazębienia z coraz bardziej zwiększającym się luzem przy wychyleniu się rolki z położenia środkowego. W ostatnich czasach inżynierowie radzieccy zastąpili obrabiarkę o trzech ruchach obrotowych obrabiarką o prostszym układzie ruchów. Zamiast obrotu głowicy frezarskiej dookoła okrągłej prowadnicy, której oś jest równoległa do osi obrabianej części (jak to miało miejsce na wspo­mnianej poprzednio obrabiarce), zastosowano postępowy ruch suportu frezarskiego wzdłuż osi obrotu narzędzia skrawającego. Układ obrabiarki staje się podobny do układu zwykłych obrabiarek do kół zębatych i sta­nowi ich modyfikację. Specjalne badania i praca próbnych obrabiarek wykazały, że nie ustępują one pod względem wydajności, dokładności 1 jakości obróbki obrabiarkom z obrotowymi ruchami roboczymi. W ten sposób odpadła konieczność wytwarzania obrabiarek o zbyt' wąskim zakresie zastosowania1). Ślimaki dociera się po obróbce cieplnej docierakami fibrowymi lub żeliwnymi o kształcie kół zębatych, stosując przy tym drobny proszek ścierny zmieszany z olejem. Operację tę obecnie zastępuje się dogniataniem ślimaka na specjalnej obrabiarce hartowaną i polerowaną rolką. Dogniatanie odbywa się przed ostateczną obróbką cieplną, przez co zostaje zapewniona wysoka klasa gładkości powierzchni roboczych zwojów (do 10 klasy) i duża wydajność obróbki. Mechaniczna obróbka rolek zwykle składa się z następujących operacji: 1) obróbka tokarska rolki przy użyciu materiału prętowego na sześcio wrzecionowym automacie tokarskim typu 126; 2) obróbka cieplna; a)szlifowanie otworu i jednego czoła na półautomacie do szlifowania wewnętrznego, wyposażonym w dwa wrzeciona, z których jedno służy do szlifowania otworu ściernicą walcową, drugie zaś do szlifowania czoła ściernicą garnkową; b)szlifowanie drugiego czoła na karuzelowej, dwuwrzecionowej szli­fierce do płaszczyzn ze stołem magnetycznym; c)szlifowanie zarysów pierścieniowych zębów rolki na szlifierce do wałków kształtową tarczą ścierną o prostoliniowym zarysie roboczym. Ślimaki globoidalne i ich rolki sprawdza się na specjalnych, wysokowydajnych przyrządach kontrolnych. Zasada pracy tych przyrządów oparta jest na wyznaczaniu odchyłek w stosunku do części wzorcowej, której wymiary są dokładnie określone w specjalnej metryce wzorca.