Reklama
A A A

Motoryzacja w Polsce

W Polsce motoryzacją zaczęto zajmować się dosyć późno. Pierwsze polskie konstrukcje powstały w założonych w roku 1921 Centralnych Warsztatach Samochodowych (CWS). Były to skonstruowane przez inż. Tadeusza Tańskiego samochody osobowe CWS-T1 i CWS-T2. Pomimo że na owe czasy były to bardzo nowoczesne pojazdy, nie podjęto ich produkcji. W okresie międzywojennym, pomimo sporadycznego pojawiania się nowych konstrukcji samochodów i budowania ich prototypów, produkcja samochodów na większą skalę została podjęta jedynie przez dwie fabryki: Zakłady Mechaniczne Ursus, produkujące od roku 1926 samochody ciężarowe na licencji firmy Saurer, oraz Państwowe Zakłady Inżynierii (PZInż), produkujące samochody osobowe i ciężarowe na licencji włoskiej firmy FIAT. Plany rozbudowy zakładów przemysłowych oraz rozwoju coraz doskonalszych konstrukcji polskich samochodów uległy zniszczeniu podczas wojny. Po wojnie przemysł motoryzacyjny w Polsce trzeba było budować od podstaw. W roku 1946 podjęto decyzję o uruchomieniu w Starachowicach produkcji samochodu ciężarowego polskiej konstrukcji — Star. Pierwsze samochody typu Star 20 opuściły fabrykę w dwa lata później, dając początek do dzisiaj modernizowanej rodzinie samochodów ciężarowych, produkowanych w potężnej obecnie Fabryce Samochodów Ciężarowych (FSC) w Starachowicach. W roku 1951 rusza produkcja samochodu Warszawa M-20, wytwarzanego na radzieckiej licencji w Fabryce Samochodów Osobowych w Warszawie, oraz produkcja samochodu ciężarowego Lublin w Fabryce Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Dalszy dynamiczny rozwój motoryzacji przynosi, oprócz nieustannej modernizacji tych fabryk, coraz nowsze wytwórnie pojazdów samochodowych. Powstaje Sanocka Fabryka Autobusów (SFA). Jelczańskie Zakłady Samochodowe (JZS), wytwarzające autobusy i ciężkie samochody ciężarowe, oraz Fabryka Samochodów Dostawczych (FSD) w Nysie. Wytwarzane tam samochody Nysa uzupełniają asortyment pojazdów dostawczych. Wcześniej produkcję samochodów dostawczych Żuk podjęła lubelska FSC. Oprócz wytwórni samochodów powstają fabryki motocykli oraz fabryki specjalizujące się w produkcji zespołów pojazdów samochodowych. Z czasem samochód Star 20 był kolejno zastępowany nowszymi modelami: Star 21, Star 25, Star 27, 28 (rys. 1.2) i 29 oraz Star 200. Jednocześnie na bazie samochodu Star budowano wiele pojazdów pochodnych, jak samochody samowyładowcze, ciągniki siodłowe, cysterny, samochody terenowe itd. Kolejne etapy rozwoju przechodziły samochody dostawcze Żuk i Nysa. Autobusy San, Jelcz, Sanok i Autosan, samochody osobowe Syrena, rodzina samochodów ciężarowych dużej ładowności z wytwórni w Jelczu i wreszcie cała gama motocykli (WFM, WSK, Junak i skuter Osa) — oto pojazdy wyznaczające kolejne etapy polskiej motoryzacji. Nowy, trwający do dzisiaj, etap otworzyło rozpoczęcie w roku 1965 produkcji samochodu Polski Fiat 125p, wytwarzanego na licencji włoskiej firmy FIAT. Zakupienie tej licencji łącznie z nowoczesną dokumentacją technologiczną oraz nowoczesnymi maszynami i urządzeniami produkcyjnymi przyspieszyło modernizację nie tylko FSO w Warszawie, ale także dziesiątków współpracujących z nią mniejszych zakładów. W roku 1971 współpraca z firmą FIAT została rozszerzona przez rozpoczęcie produkcji samochodu Polski Fiat 126p w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej i w Tychach. Kolejnym owocem już nie licencji, lecz współpracy z firmą FIAT, jest także Polonez — najnowszy samochód FSO. Jednym z nowszych osiągnięć polskiej motoryzacji jest także podjęcie produkcji autobusów przez Jelczańskie Zakłady Samochodowe w kooperacji z francuską wytwórnią Berliet oraz uruchomienie produkcji rodziny samochodów dużej ładowności Jelcz-Steyr.