Montaż silnika
Montażem nazywamy końcową część procesu technologicznego bezpośrednio związaną z łączeniem poszczególnych elementów w podzespoły, zespoły i całe maszyny. W ten sposób przez pojęcie montażu silnika rozumie się zbiór operacji mających na celu otrzymanie pewnie pracującego silnika przez połączenie jego poszczególnych elementów w takiej kolejności i z uwzględnieniem tych warunków, jakie wynikają z jego konstrukcji.
Montaż silnika nie może przebiegać w dowolnej kolejności. Dotyczy to również montażu oddzielnych zespołów, a nawet większości prostych połączeń. Na przykład prawidłowy montaż łożyska tocznego i koła klinowego na wałku w rozwiązaniu przedstawionym na rys. 448 przebiega w następującej kolejności:
1) wciśnięcie łożyska 1 na wałek 2, 2) włożenie wpustki 3 w rowek na wałku, 3) wprasowanie koła klinowego 4 na wałek, 4) założenie podkładki 5 na wałek, 5) nakręcenie nakrętki 6 na wałek.
Kolejność montażu zależy nie tylko od konstrukcji silnika, ale również od jego podziału na odrębnie montowane zespoły i podzespoły. Ścisłe określenie, co należy rozumieć przez pojęcie podzespołu i zespołu, nastręcza pewne
trudności. W celu wyjaśnienia tych pojęć na rys. 449 pokazano zespół tłokkorbowód oraz schemat jego montażu. Jak widzimy, zespół może składać się zarówno z podzespołów (w tym przypadku np. korbowód), jak i oddzielnych elementów (np. sworzeń tłokowy). Należy podkreślić, że wprowadzony, w biurze konstrukcyjnym podział silnika na zespoły i podzespoły może się różnić od podziału przyjętego przy montażu. Pierwszy z nich wynika z zadań, jakie dany zespół lub podzespół spełnia w silniku, drugi natomiast z możliwości podziału prac montażowych. Warto też
zaznaczyć, że podział na zespoły i podzespoły jest niekiedy niewystarczający i wymaga dalszego rozdzielenia podzespołów, np. na grupy i podgrupy.
Przy produkcji masowej, gdy operacje montażu są sprowadzone tylko do prostego łączenia poszczególnych elementów, na montaż zużywa się nie
więcej jak 10r150/o całkowitego czasu obróbki mechanicznej.
W działach montażowych zakładów o produkcji jednostkowej i małoseryjnej, pracochłonność montażu stanowi 40f60%, a często dochodzi do 100% pracochłonności obróbki mechanicznej, a nawet ją niekiedy przekracza.
W większości przypadków montaż wykonuje zakład produkujący elementy i użytkownik otrzymuje silnik z wytwórni gotowy do pracy; dotyczy to silników małej i średniej mocy, a więc samochodowych, ciągnikowych, lotniczych, większości silników przemysłowych itp. Jedynie wielkie silniki okrętowe i przemysłowe, po wstępnym zmontowaniu, a następnie rozmontowaniu w wytwórni, ostatecznie składane są w miejscu ich użytkowania. Podane w tym rozdziale uwagi dotyczyć będą w zasadzie silników, których całkowity montaż odbywa się w wytwórni.
Ogólnie biorąc podczas montażu silnika przeprowadza się równolegle kilka różnorodnych procesów, a mianowicie:
1)proces dopasowania części (nie zawsze),
proces właściwego montażu, czyli łączenia części i zespołów,
3) różne pomocnicze procesy towarzyszące przebiegowi montażu (np.
transport).
Poza tym podczas montażu dokonuje się sprawdzenia wzajemnego położenia powierzchni należących do różnych elementów składowych silnika. Takie sprawdzanie może być stosowane jako operacja kontroli lub może być związane z samym przebiegiem montażu towarzysząc wzajemnemu dopasowaniu elementów lub regulowaniu mechanizmów.