A A A

Montaż silnika

Montażem nazywamy końcową część procesu technologicznego bezpo­średnio związaną z łączeniem poszczególnych elementów w podzespoły, zespoły i całe maszyny. W ten sposób przez pojęcie montażu silnika rozu­mie się zbiór operacji mających na celu otrzymanie pewnie pracującego silnika przez połączenie jego poszczególnych elementów w takiej kolejno­ści i z uwzględnieniem tych warunków, jakie wynikają z jego konstruk­cji. Montaż silnika nie może przebiegać w dowolnej kolejności. Dotyczy to również montażu oddzielnych zespołów, a nawet większości prostych połą­czeń. Na przykład prawidłowy montaż łożyska tocznego i koła klinowego na wałku w rozwiązaniu przed­stawionym na rys. 448 przebiega w następującej kolejności: 1) wciśnięcie łożyska 1 na wa­łek 2, 2) włożenie wpustki 3 w rowek na wałku, 3) wprasowanie koła klinowego 4 na wałek, 4) za­łożenie podkładki 5 na wałek, 5) nakręcenie nakrętki 6 na wałek. Kolejność montażu zależy nie tylko od konstrukcji silnika, ale również od jego podziału na od­rębnie montowane zespoły i pod­zespoły. Ścisłe określenie, co na­leży rozumieć przez pojęcie pod­zespołu i zespołu, nastręcza pewne trudności. W celu wyjaśnienia tych pojęć na rys. 449 pokazano ze­spół tłokkorbowód oraz schemat jego montażu. Jak widzimy, zespół mo­że składać się zarówno z podzespołów (w tym przypadku np. korbowód), jak i oddzielnych elementów (np. sworzeń tłokowy). Należy podkreślić, że wprowadzony, w biurze konstrukcyjnym podział silnika na zespoły i podzespoły może się różnić od podziału przyjętego przy montażu. Pierw­szy z nich wynika z zadań, jakie dany zespół lub podzespół spełnia w sil­niku, drugi natomiast z możliwości podziału prac montażowych. Warto też zaznaczyć, że podział na zespoły i podzespoły jest niekiedy niewystarcza­jący i wymaga dalszego rozdzielenia podzespołów, np. na grupy i pod­grupy. Przy produkcji masowej, gdy operacje montażu są sprowadzone tylko do prostego łączenia poszczególnych elementów, na montaż zużywa się nie więcej jak 10r150/o całkowitego czasu ob­róbki mechanicznej. W działach montażowych zakładów o pro­dukcji jednostkowej i małoseryjnej, praco­chłonność montażu stanowi 40f60%, a czę­sto dochodzi do 100% pracochłonności ob­róbki mechanicznej, a nawet ją niekiedy przekracza. W większości przypadków montaż wykonuje zakład produkujący ele­menty i użytkownik otrzymuje silnik z wytwórni gotowy do pracy; doty­czy to silników małej i średniej mocy, a więc samochodowych, ciągniko­wych, lotniczych, większości silników przemysłowych itp. Jedynie wielkie silniki okrętowe i przemysłowe, po wstępnym zmontowaniu, a następnie rozmontowaniu w wytwórni, ostatecznie składane są w miejscu ich użyt­kowania. Podane w tym rozdziale uwagi dotyczyć będą w zasadzie silni­ków, których całkowity montaż odbywa się w wytwórni. Ogólnie biorąc podczas montażu silnika przeprowadza się równolegle kilka różnorodnych procesów, a mianowicie: 1)proces dopasowania części (nie zawsze), proces właściwego montażu, czyli łączenia części i zespołów, 3) różne pomocnicze procesy towarzyszące przebiegowi montażu (np. transport). Poza tym podczas montażu dokonuje się sprawdzenia wzajemnego po­łożenia powierzchni należących do różnych elementów składowych silni­ka. Takie sprawdzanie może być stosowane jako operacja kontroli lub może być związane z samym przebiegiem montażu towarzysząc wzajem­nemu dopasowaniu elementów lub regulowaniu mechanizmów.