Łączenie i dzielenie operacji
Przy opracowywaniu planu operacyjnego występuje zagadnienie ilości operacji, na które dany proces technologiczny powinien być podzielony. Punktem wyjścia mogą tu być dwie różne zasady: zasada łączenia (koncentracji) operacji lub zasada dzielenia (różnicowania) operacji. Łączeniem operacji nazywamy zastąpienie kilku operacji przez jedną bardziej złożoną. Dzieleniem operacji nazywamy podział danej operacji na kilka prostszych.
Łączenie operacji ma następujące zalety:
1)zmniejsza się ilość obrabiarek potrzebnych do wykonania danego elementu i jednocześnie zmniejsza się powierzchnię zakładu;
2)zmniejsza się ilość przyrządów;
3)zmniejsza się ilość ustawień przedmiotu na obrabiarce, co jest szczególnie ważne w przypadku obróbki elementów ciężkich oraz wtedy, kiedy konieczną dokładność wzajemnego położenia powierzchni osiąga się w sposób prostszy przy jednym zamocowaniu (np. współśrodkowość powierzchni cylindrycznych);
4)dzięki zmniejszeniu ilości operacji skraca się cykl produkcyjny dla danego elementu, ponieważ zmniejsza się czas transportu międzyoperacyjnego przedmiotów;
ę) ułatwione jest planowanie procesów produkcyjnych. Do zalet dzielenia operacji możemy zaliczyć:
5)łatwiejsze konstruowanie przyrządów;
możliwość zatrudnienia mniej wykwalifikowanych robotników;
6)możliwość lepszego dopasowania warunków skrawania do każdego przejścia.
Przy wytwarzaniu silników spalinowych stosowane jest zarówno łączenie, jak i dzielenie operacji, przy czym obserwuje się tendencje do łączenia operacji.
Zasadniczym czynnikiem wpływającym na stopień zróżnicowania (podziału) operacji jest wielkość produkcji. Przy małych seriach korzystniejszy jest plan operacji skoncentrowanych z wykorzystaniem obrabiarek uniwersalnych i robotników o wysokich kwalifikacjach. W miarę wzrostu wielkości serii można stosować obie możliwości rozwiązania procesu technologicznego. Pierwsza z tych możliwości — stosowana od dawna — prowadzi do uproszczenia narzędzi. W drugim przypadku stosuje się obrabiarki zespołowe i obrabiarki zautomatyzowane (półautomaty i automaty jedno lub wielowrzecionowe). Łączenie operacji przez stosowanie automatyzacji przyczynia się do rozwoju przemysłu budowy maszyn. Metoda ta jest już obecnie szeroko stosowana przy wytwarzaniu silników samochodowych. Zasada łączenia operacji jest stosowana najpełniej przy pracy automatycznych linii obróbkowych ).