Podstawowym elementem procesu technologicznego jest operacja. Operacja jest to niepodzielna w sensie planowo-organizacyjnym część procesu technologicznego, podstawowa jednostka planowania produkcyj­nego. W odniesieniu do (obróbki mechanicznej element ten określa się w następujący sposób: operacja jest to część procesu technologicznego obróbki części (lub grupy części), wykonywana bez przerwy na jednym stanowisku pracy do czasu przystąpię- nia do obróbki drugiej części (lub grupy części) należącej do tej samej partii (serii). Część może być podczas operacji przestawiana lub obracana, ale tylko dopóty, dopóki nie przystępuje się do obróbki części następnej (lub od jednoczesnej obróbki jednej grupy części do obróbki drugiej grupy); wszystkie czynności związane z obróbką tej części (lub grupy jednocze­śnie obrabianych części) zalicza się do jednej operacji. Na przykład, jeśli wałek trzeba planować z dwóch stron (rys. 1), pracę tę można wykonać w jednej lub dwóch operacjach. W pierwszym przypadku wałek planuje się z jednej strony, i nie zaczynając obróbki następnego wałka przesta­wia się i planuje wałek z drugiej strony. Wałki obrabia się bez przerwy aż do zakończenia planowania ich z obu stron. Można również planować wałek z jednej strony, następnie drugi wa­łek również z jednej strony i w ten sposób planować wszystkie wałki danej partii, każdy z jednej strony i następnie planować kolejno wszyst­kie wałki z drugiej strony. W tym przypadku bez przerwy planuje się jedną stronę każdego wałka. Wskutek tego w tym wypadku planowanie wałków z dwóch stron będzie wykonane w dwóch operacjach. W odniesieniu do procesu technologicznego obróbki mechanicznej czę­sto posługujemy się pojęciem ustawienie i pozycja. Ustawieniem nazywamy część operacji wykonywaną przy jednym zamocowaniu przedmiotu. Pozycja jest to część operacji wykonywana przy jednym ustawieniu obrabianej części, którą określa położenie przyrządu służącego do zamo­cowania części względem obrabiarki. Zmiana położenia, a więc pozycji, następuje kolejno i okresowo przez przemieszczenie przyrządu z częścią względem roboczych zespołów obrabiarki (rys. 2). Nie wchodzi tu w grę zmiana położenia przyrządu bezpośrednio w toku procesu skrawania. Operacja dzieli się na zabiegi. W odniesieniu do obróbki mechanicznej, zabiegiem nazywa się część operacji wykonywanej na tej samej obrabianej powierzchni, tym samym narzędziem skrawającym, przy zachowaniu tych samych warunków skra­wania (liczby obrotów i posuwu). Obróbkę kilku fragmentów powierzchni części jednocześnie kilkoma narzędziami określa się w dokumentacji technicznej jako jeden zabieg. W dokumentacji tej określa się również jako jeden zabieg szereg jedna­kowych, bezpośrednio następujących po sobie zabiegów, wykonywanych w jednej pozycji. Zabiegi dzielimy na przejścia. Przejście jest to część zabiegu wykonywana przy jednym roboczym przesunięciu narzędzia w kierunku posuwu. W jednym przejściu zdejmuje się z reguły jedną warstwę metalu (o grubości stałej lub zmiennej). Ze względu na potrzeby kalkulacji technicznej elementy pracy wy­konywanej przez robotnika dzieli się na czynności — określone, skończone działania robotnika (np. czynnościami są następujące składniki procesu pracy: uruchomienie obrabiarki, włączenie posuwu itp.). Czynności dzielimy na składniki elementarne — ruchy. Składnik elementarny czynności jest to najmniejsza część czynności, którą można zmierzyć w czasie.