Dźwigienki zaworów
Dźwigienka zaworu przenosi ruch wymuszony przez krzywkę wału rozrządu od strony popychacza na zawór. Dźwigienka od strony zaworu ma odpowiednio zaokrągloną i utwardzoną stopkę. Niekiedy zamiast stopki stosuje się nawęglaną i hartowaną rolkę, która jest osadzona na sworzniu. Z drugiej strony dźwigienka ma zwykle śrubę do regulacji luzu zaworu. Jeżeli luz zaworu reguluje się w innym miejscu, to dźwigienka ma tylko kuliste wgłębienie na końcówkę drążka popychacza. Z reguły dłuższe ramię dźwigienki uruchamia zawór.
O kształcie dźwigienki decydują względy konstrukcyjne i technologiczne. Powinna ona być odpowiednio wytrzymała, a jej moment bezwładności powinien być jak najmniejszy. Jednocześnie kształt dźwigienki powinien zapewniać łatwe jej odkucie. Najczęściej dźwigienka ma przekrój dwuteowy.
W osi obrotu dźwigienki znajduje się piasta, w którą wciska się brązową lub żeliwną tulejkę. Dźwigienki ułożyskowane są na stalowych osiach. Na krótkich głowicach stosuje się jedną oś, natomiast dłuższe głowice mają osie dźwigienek składane z dwóch części. Oś 1 (rys. 3.19) przymocowana jest do głowicy z pośrednictwem wsporni
ków 3. Niekiedy oś wciskana jest w nasadę głowicy. Między dźwigienkami nie rozdzielonymi wspornikiem, w celu odpowiedniego ich ustawienia w stosunku do zaworów, znajdują się zwykle sprężyny 4 (rys. 3.19) lub niekiedy tulejki odległościowe.
Oś dźwigienek ma zwykle otwór, którym olej dopływa do dźwigienki. Część oleju wydostaje się na zewnątrz przez specjalny otwór wykonany w piaście dźwigienki, natomiast część przedostaje się kanałem przewierconym w dźwigience do miejsc współpracy ze stopką zaworu i z drążkiem popychacza (rys. 3.20). Przed przedostawaniem się nadmiernej ilości oleju na prowadnicę zaworu chroni ją kapturek 2.
Stosowane są również rozwiązania, w których piasta dźwigienki ma otworek. Podczas wahania się dźwigienki jej otworek pokrywa się z otworkiem wykonanym w osi, skąd zostaje wtryśnięta pod ciśnieniem niewielka dawka oleju.
Dźwigienki zaworów odkuwane są zwykle ze stali zawierającej 0,45 —- 0,55% węgla. Do bardziej obciążonych silników stosowana jest również niskostopowa stal chromowa. Niekiedy spotykane są dźwigienki wycinane z blachy i spawane z dwóch części.