Wiadomości ogólne
Podział pojazdów samochodowych
W obowiązujących obecnie przepisach ruchu drogowego pojazd samochodowy zdefiniowano jako „...pojazd napędza- ny umieszczonym na nim silnikiem
zasilanym z własnego źródła energii, nie biegnący po szynach, z wyjątkiem motoroweru i maszyny samobieżnej". Do pojazdów samochodowych należą więc samochody osobowe i ciężarowe, autobusy, motocykle, samochody specjalizowane i specjalne ciągniki drogowe i rolnicze. Do pojazdów samochodowych nie należą natomiast przyczepy i naczepy, trolejbusy, pojazdy szynowe i inne. Materiał zawarty w niniejszej książce, pomimo że dotyczy w zasadzie pojazdów samochodowych, nie obejmuje budowy ciągników rolniczych, natomiast uwzględnia specyficzne cechy budowy przyczep i naczep. W przypadku ciągników rolniczych zostało to podyktowane odmiennymi warunkami ich pracy, a co za tym idzie znaczną odmiennością rozwiązań konstrukcyjnych. Przyczepy i naczepy natomiast eksploatowane są razem z samochodami i w związku z tym nie można ich pominąć przy omawianiu pojazdów samochodowych.
Różnorodność pojazdów zaliczanych do wspólnej rodziny pojazdów samochodowych sprawia, że dzielimy je zwykle na grupy charakteryzujące się jakimiś wspólnymi cechami. Podziału takiego można dokonać w zależności od przeznaczenia pojazdu, a więc ze względu na zadania, jakie ma spełniać, lub w zależności od jego konstrukcji, a więc ze względu na rodzaj lub usytuowanie silnika, sposób przekazywania napędu na koła, rodzaj zawieszenia itp.
Pod względem wykonywanych zadań pojazdy samochodowe można podzielić na:
pojazdy przeznaczone do przewozu osób: samochody osobowe, autobusy, motocykle;
pojazdy przeznaczone do przewozu ładunków: samochody ciężarowe z uniwersalną skrzynią ładunkową i samochody do przewozów specjalistycznych, jak np. samochody cysterny, samochody do przewozu materiałów sypkich, samochody chłodnie itp.;
pojazdy specjalnego przeznaczenia, spełniające określone zadanie gospodarcze lub społeczne: pojazdy komunalne, samochody pożarnicze, samochody pogotowia technicznego, ambulanse służby zdrowia, kina objazdowe itp.;
ciągniki drogowe i rolnicze;
pojazdy wojskowe.
Ciągnione przez ciągniki przyczepy i naczepy mogą być wyposażone w uniwersalne skrzynie ładunkowe lub są przystosowane do przewozów specjalistycznych. Pojazdy wojskowe, pomimo że stanowią odrębną grupę, obejmują pojazdy przeznaczone do transportu osób i ładunków, ciągniki i pojazdy specjalne.
Biorąc pod uwagę konstrukcję pojazdu stosuje się różne kryteria podziału. Można pojazdy dzielić ze względu na ich zdolność przewozową, a więc na ich ładowność lub liczbę przewożonych osób, można jako kryterium przyjąć rodzaj lub moc zastosowanego silnika, sposób usytuowania silnika i mechanizmów napędowych, liczbę napędzanych osi itp. Wszystkie te cechy charakteryzują w pewien sposób pojazd i rzutują na jego przeznaczenie.