Układ rozrządu
Obsługa układu rozrządu obejmuje następujące czynności:
docieranie zaworów do gniazd,
regulację luzów zaworów,
wymianę zaworów,
wymianę sprężyn zaworów,
wymianę kół zębatych lub łańcucha napędu rozrządu. Docieranie zaworów lub szlifowanie, a następnie docieranie zapewnia ich szczelne przyleganie do gniazd. Niekiedy stosowane jest wyłącznie szlifowanie zaworów i ich gniazd za pomocą specjalnych szlifierek.
Przed przystąpieniem do docierania należy zawory wyjąć i oznakować, aby następnie każdy zawór założyć na właściwe miejsce. Pod grzybek należy podłożyć miękką sprężynę. Gniazdo zaworu i przylgnie grzybka pokrywa się warstwą specjalnej pasty. Zawór pokręca się za pomocą specjalnej docieraczki, wykonującej ruchy obrotowo-zwrot-ne, co pewien czas zwalniając nacisk, aby sprężyna uniosła zawór. Jeżeli na przylgniach zaworu i gniazda widać będzie jednostajne, matowe paski o szerokości 1,5-7-2,0 mm, to zawór jest dotarty. Jakość dotarcia można również sprawdzić pokrywając przylgnie gniazda i zaworu tuszem.
Luzy zaworów reguluje się na zimno lub na gorąco, zależnie od instrukcji wytwórni. Luzy zaworów silników górnozaworowych (rys. 10,4a) reguluje się za pomocą śrub regulacyjnych w dźwigienkach zaworów, a w silnikach dolnozaworowych za pomocą śrub regulacyjnych popychaczy (rys. 10.4b), mierząc odstępy szczelinomierzem.
W celu wyregulowania luzów zaworów należy ustawić tłok pierwszego cylindra w ZZ po suwie sprężania. Po wyregulowaniu luzów zaworów pierwszego cylindra reguluje się zawory pozostałych cylindrów w kolejności zapłonu. W silniku czterocylindrowym po wyregulowaniu zaworów jednego cylindra należy obrócić wał korbowy o 180°, w sześciocylindrowym — o 120°, a w ośmiocylindrowym — o 90°.
W celu łatwiejszego obracania wału korbowego zaleca się wykręcić świece zapłonowe.
Zatarty zawór (zawieszony) należy wybudować, dokładnie przemyć trzonek i prowadnicę naftą, a następnie oczyścić stalową szczotką. Przed założeniem zaworu należy jego trzonek lekko nasmarować olejem silnikowym.
W razie zużycia trzonka zaworu lub urwania grzybka należy zawór wymienić na nowy. Jednocześnie przeszlifować gniazdo zaworu i dotrzeć zawór.
Osłabioną lub pękniętą sprężynę należy bezwzględnie wymienić na nową. Jeżeli sprężyna pęknie na dwie części, to można ją wykorzystać doraźnie do czasu wymiany przez odwrócenie pękniętych kawałków i założenie między nimi sztywnej metalowej podkładki (irys. 10.5). Ustawienie rozrządu jest konieczne, jeżeli do naprawy lub wymiany były zdejmowane koła zębate, łańcuch napędu lub koła łańcuchowe.
W przekładni zębatej napędu rozrządu (rys. 10.6a) zwykle oznaczony jest ząb jednego koła, który powinien natrafiać na oznaczoną wnękę międzyzębną drugiego koła. W przekładni łańcuchowej znaki mon-
tażowe są najczęściej naniesione na wieńcach kół łańcuchowych (rys. 10.6b). Łańcuchy należy nałożyć w taki sposób, aby podczas obracania się kół znaki montażowe na ich wieńcach jednocześnie natrafiały na prostą łączącą środki obrotu obu kół. Obydwa koła łańcuchowe powinny znajdować się w jednej płaszczyźnie. Jest to niezbędny warunek cichobieżności napędu oraz zachowania wymaganej trwałości łańcucha.
Czasy i luzy zaworów bardziej popularnych w Polsce samochodów podano w tablicy 10—1,