Przeciąganie i przepychanie otworów
Przeciąganie i przepychanie J) otworów jest stosowane w szerokim zakresie w przemyśle silnikowym ze względu na bardzo dużą wydajność połączoną z dużą dokładnością (2-f-3 klasa) i wysoką gładkością powierzchni (do 9 klasy gładkości), przy czym jedno przejście przeciągacza może zastąpić kilka operacji lub przejść, jak np. rozwiercanie lub wytaczanie zgrubne, rozwiercanie wygładzające i rozwiercanie wykańczające. W produkcji . wielkoseryjnej i masowej obróbka otworów kształtowych (z rowkami na wpusty, wielowypusty itp.) metoda przeciągania wyparła prawie wszystkie inne metody. Szczególnie korzystne jest również zastosowanie przeciągania do obróbki otworów w przedmiotach ze stopów nieżelaznych trudnych do szlifowania. Dalszą zaletą przeciągania jest prostota obsługi przeciągarek, umożliwiająca zatrudnienie robotników o niewysokich kwalifikacjach.
Spośród okoliczności ograniczających zastosowanie przeciągania i przepychania jako operacji wykańczającej przy obróbce okrągłych przedmiotów wymieniać należy:
1) ograniczone wymiary obrabianych przedmiotów (ze względu na usta-
wienie na przeciągarce) i wymiary przeciąganych otworów (ze względu na
znaczny koszt i trudne użycie dużych przeciągaczy),
2) duże siły skrawania powodujące odkształcenie i niedokładności
obróbki niedostatecznie sztywnych przedmiotów,
1)znaczny koszt przeciągacza,
2)niemożliwość przeciągania ślepych otworów,
5) trudności przy przeciąganiu długich otworów, dla których stosunek
l/d > 3.
W przemyśle silnikowym przeciąganie stosowane jest najczęściej do obróbki otworów w piastach tłoków, łbach i stopach korbowodów, piastach kół zębatych, w różnych łożyskach i innych elementach.
Przygotowanie otworu do przeciągania odbywa się przez wiercenie lub wytaczanie. Powierzchnia czołowa przedmiotu, która opiera się podczas obróbki o tarczę przeciągarki, powinna być dokładnie prostopadła do osi otworu. Nawet nieznaczne pochylenie powierzchni czołowej wywołuje poważne nieprawidłowości pracy przeciągacza. W przypadku trudności zachowania dokładnej prostopadłości powierzchni czołowej do osi przeciąganego otworu stosowane jest wahliwe, samonastawne, zamocowanie przedmiotu.
Naddatek na przeciąganie w otworach wierconych wynosi od 0,3 do 1,0 2) mm (dla średnicy od 10 do 50 mm), a w otworach wytaczanych nieco mniej — w granicach od 0,25 do 0,5 mm (na średnicę). Głębokość skrawania, czyli różnica wysokości dwóch kolejnych zębów waha się od 0,05 do 0,15 mm. W celu zwiększenia gładkości obrabianej powierzchni głębokość skrawania dla ostatnich czterech lub pięciu zębów powinna być mniejsza niż dla pozostałych.
Do przeciągania otworów stosowane są przeciągarki poziome i pionowe, przy czym z reguły są one wyposażone w napęd hydrauliczny. Na pozio
mych przeciągarkach przesuwanie chwytu przeciągacza przez wstępnie obrobiony otwór w przedmiocie i mocowanie za pomocą klina lub szczęk w uchwycie wykonuje się ręcznie. Przeciągarki pionowe natomiast budowane są zwykle jako półautomaty. Mocowanie i odmocowanie przeciągacza odbywa się automatycznie, a obsługa takich przeciągarek sprowadza się do ich uruchamiania oraz do zakładania i zdejmowania przedmiotów; niekiedy są one nawet całkowicie zautomatyzowane.
Na rys. 233 pokazano półautomat pracujący dwoma przeciągaczami, a na rys. 234 — zasadę jego działania: I — ustawienie na stole 1 obrabianych przedmiotów 2, II — opuszczanie się przeciągacza 3 aż do uchwycenia dolnymi zaciskami 4, III — roboczy ruch stołu 1 ku górze, IV — zwolnienie górnych zacisków 5 i ich uniesienie się, V — uniesienie się stołu i zepchnięcie obrobionych przedmiotów popychaczem 6 oraz VI — szybkie opuszczenie się stołu i górnych zacisków, samoczynne zaciśnięcie w nich popychaczy i następnie uniesienie ich do góry.