OBLICZENIE ILOŚCI ROBOTNIKÓW PRODUKCYJNYCH
Ilość robotników produkcyjnych można obliczyć wychodząc z pracochłonności wyrobu lub z przyjętej w projekcie ilości obrabiarek.
Jeśli przy obliczeniach przybliżonych ilość robotników pracujących na obrabiarkach określa się na podstawie pracochłonności części, należy posługiwać się wzorem.
gdzie: Rrm — obliczeniowa ilość robotników pracujących na obrabiarkach; Ts — sumaryczny czas obróbki kompletu części do jednego wyrobu wyrażony w maszynogodzinach; m — program roczny w sztukach; Frm — rzeczywisty fundusz czasu robotnika (2260 godzin); Kw — średni wskaźnik obsługi przez jednego robotnika kilku obrabiarek, dla danego oddziału.
Średni wskaźnik Kw dla oddziałów mechanicznych o produkcji seryjnej i masowej można przyjąć za równy 1,2 i nawet więcej. Dla oddziałów obróbki mechanicznej (lub pododdziałów) o większej ilości obrabiarek automatycznych (np. dział części normalnych) oraz o większej ilośqj obrabiarek do kół zębatych (dział kół zębatych) można przyjąć ten współczynnik w wysokości 1,3 i 1,4, a nawet wyższy.
Jeśli przy obliczaniu ilości robotników do zatrudnienia na obrabiarkach przyjmuje się jako miernik dla projektowanego oddziału ogólną ilość obrabiarek, należy posługiwać się wzorem
F N • K
gdzie: N0 — przyjęta ilość obrabiarek w sztukach; KQ — współczynnik obciążenia obrabiarek (średni dla oddziału).
Z podanych wzorów otrzymuje się liczbę robotników zakończoną ułamkiem i należy ją zaokrąglić do najbliższej liczby całkowitej.
Przy opracowywaniu projektów technicznych oddziałów o produkcji seryjnej trzeba zwykle określić dokładną ilość robotników obsługujących obrabiarki według zawodu (tokarzy, frezerów, strugaczy itd.).
Można ją określić posługując się zestawieniem obciążeń maszyn i urządzeń, w którym zsumowano czasy obróbki części na obrabiarkach każdego rodzaju (tokarkach, frezarkach itd.). Ilość robotników określa się wtedy ze wzoru.
gdzie: Ts — czas sumaryczny obróbki części na obrabiarkach każdego rodzaju w maszynogodzinach; Kw — wskaźnik obsługi przez jednego robotnika kilku obrabiarek zależny od stopnia automatyzacji obrabiarek. Średnie wartości współczynnika Kw wynoszą dla różnych obrabiarek:
5)dla obrabiarek ogólnego przeznaczenia (tokarki, rewolwerówki, wiertarki, frezarki, szlifierki itd.) — Kw = 1;
6)dla półautomatów — Ku, = 1,52 (oprócz obrabiarek do kół zębatych, dla których przyjmuje się Kw = 4);
7)dla automatów — Kw = 3.
Przy projektowaniu linii przepływowych do produkcji wielkoseryjnej i masowej, ilość robotników produkcyjnych oblicza się na podstawie ilości stanowisk roboczych i współczynnika ich obciążenia. Należy wówczas również uwzględniać obsługę przez jednego robotnika kilku maszyn oraz możliwość wykonywania przez jednego robotnika różnych prac. Na liniach przepływowych robotnicy obsługujący maszyny oprócz operacji maszynowych często wykonują również operacje ręczne.
W celu dokładnego określenia ilości robotników produkcyjnych na linii przepływowej trzeba najpierw wstępnie rozplanować rozstawienie urządzeń na tej linii. Na tej podstawie wstępnie określa się, które operacje mogą być wykonywane przez jednego robotnika, skąd wynika ilość robotników produkcyjnych na każdej linii.