DOKŁADNOŚĆ OBRÓBKI MECHANICZNEJ
Konstruktorzy wykreślają kształty części maszyn na rysunkach wykonawczych. Na rysunkach tych wyznaczają wymiary poszczególnych elementów części i ich wzajemne położenie. Na rysunkach wykonawczych podają też, które powierzchnie należy obrobić i z jaką dokładnością.
Nie jest możliwe wykonanie części z absolutną dokładnością; przy obróbce części zawsze występują odchylenia. Rozróżnia się odchylenia wymiaru, kształtu i wzajemnego położenia (koordynacji) powierzchni.
Dopuszczalne odchyłki wymiarów, kształtu i wzajemnego położenia powierzchni konstruktorzy oznaczają na rysunkach przez wskazanie okre-
słonych tolerancji wymiarów i położenia (odstępstwa od równoległości, prostopadłości, współosiowości itp.).
Stopień przybliżenia wymiarów, kształtu i wzajemnego położenia obrobionych powierzchni do wymiarów nominalnych, ustalonych przez konstruktorów na rysunku wykonawczym nazywamy dokładnością obróbki (dokładność wymiarów powierzchni, ich kształtu i położenia itp.).
Dokładność obróbki jest jedną z głównych cech charakterystycznych części ustalonych przez konstruktora na rysunku wykonawczym. Tolerancje obróbkowe są ważnymi elementami warunków technicznych obowiązujących przy wykonaniu części. Zapewnienie w sposób niezawodny wymaganej dokładności obróbki części stanowi podstawowe zadanie rozwiązywane przy projektowaniu procesu technologicznego obróbki.
Żeby rozwiązać to zadanie z dodatnim wynikiem, należy poznać przyczynę odchyleń powstających przy obróbce i zorientować się, w jakich warunkach można osiągnąć wymaganą dokładność obróbki.
Odchylenia powstające przy obróbce są wywoływane przez następujące główne przyczyny:
Niedokładność obrabiarki w' stanie nieobciążonym (wynikająca głównie z niedokładności wykonania poszczególnych jej części, niedokładności jej montażu oraz zużycia części obrabiarki).
Odkształcenia w obrabiarce pod wpływem sił skrawania i nagrzania trących się części.
Niedokładność wykonania narzędzi skrawających i przyrządów oraz ich zużycie.
4), Odkształcenie narzędzi i przyrządów pod wpływem sił skrawania i nagrzania się w toku obróbki.
Odkształcenie się obrabianej części pod wpływem sił skrawania, nacisków przy zamocowaniu, nagrzania w czasie obróbki oraz wskutek zmiany w części rozkładu naprężeń wewnętrznych.
Błędy przy pomiarach powstałe wskutek niedokładności przyrządów i narzędzi mierniczych, wskutek ich zużycia, odkształcenia oraz wskutek omyłek robotników przy odczycie wskazań przyrządów mierniczych.
7. Błędy powstające przy ustawianiu narzędzi lub obrabiarki na wymiar.
8) Błędy ustawienia części na obrabiarce. Rozpatrzmy szczegółowo te przyczyny.