Reklama
A A A

Przyrządy do wytaczania

Charakterystycznymi elementami przyrządów do wytaczania są tulejki prowadzące wytaczadła, Ponieważ wytaczanie jest najczęściej obróbką do­kładną, przeto nie wystarcza jedno prowadzenie (jak np. wierteł w przy­rządach wiertarskich), lecz, z wyjątkiem obróbki otworów nieprzeloto­wych, stosuje się zawsze prowadzenie wytaczadła co najmniej w dwóchtulejach. Jest to konieczne również z tego powodu że poziome wytaczadło ma skłonność do uginania się, a więc istnieje niebezpieczeństwo zejścia wytaczadła z osi otworu. Liczba tulejek zależy od dłu­gości wytaczadła, co uwarun­kowane jest liczbą i rozsta­wieniem jednocześnie wyta­czanych otworów. W celu za­pobieżenia szybkiemu zuży­ciu przy dużych prędkościach obrotowych tulejki osadzone są często obrotowo. Osie tu­lejek prowadzących stanowią podstawę wymiarową przy rozmieszczeniu elementów o-porowych i ustalających pro­jektowanego przyrządu do wytaczania. Obróbka otworów meto­dą wytaczania może być przeprowadzana na tokar­kach, wiertarkach, frezarko-wiertarkach, wytaczarkach i na specjalnych obrabiarkach zespołowych. Ograniczymy się do rozpatrzenia pokrótce przyrządów stosowanych do wytaczania na wiertarkach, wytaczarkach i wiertarko-frezarkach. Konstrukcję przyrządów do wytaczania na wiertarkach omówimy na przykładzie przyrządu do wytaczania zgrubnego oraz wytaczania przed docieraniem otworu cylindra motocyklowego, po­kazanego na rys. 173. Cylin­der ten ma już poprzednio wykonaną jako podstawę obróbkową średnicę centru­jącą oraz przylegającą do niej płaszczyznę czołową koł­nierza. Cylinder mocuje się przy użyciu zacisków 2. Po­szczególne wymiary przyrzą­du należy przyjmować kie­rując się następującymi za­sadami. Odległość a powinna zapewniać prowadzenie wy­taczadła w obydwóch tulejach prowadzących 2 i 3 zanim rozpocznie się obróbka. Wymiar b powinien być tak dobrany, aby dolna część prowadząca wy taczadła swobodnie mieściła się przy jego dolnym skrajnym położeniu. Ze względu na konieczność przepuszczania przez tuleję 2 głowicy z nożami nastawionymi na wymiar, jej średnica D powinna być trochę większa od wytaczanej średnicy cylindra. Ponadto przestrzeń 4 powinna być dosta­teczna dla przepuszczenia opadających z cylindra wiórów. Smarownice 5 i 6 doprowadzają smar do tulei prowadzących. Na podobnej zasadzie oparte są przyrządy do wytaczarek. Przykład ta­kiego przyrządu do zgrubnego wytaczania otworów cylindrowych w kadłubie silnika samochodowego na wytaczarce wielowrzecionowej pokazano na rys. 174. W tym przypadku wytaczanie odbywa się za pomocą dwóch noży osadzonych na wytaczadle prowadzonym, jak w poprzednim przykła­dzie, w dwóch tulejach. Średnica górnej tulei prowadzącej jest większa od średnicy wytaczanej, co ułatwia ustawienie narzędzia w pozycji robo­czej. Kadłub mocowany jest za pomocą dwóch zacisków płytkowych. Ustawienie przyrządu na saniach umożliwia łatwą zmianę ustawienia kadłuba względem narzędzia przy obróbce kolejnych cylindrów. Przykładem przyrządu do wytaczania na wielowrzecionowych wiertar­ko-frezarkach jest rozwiązanie przedstawione na rys. 175. Przyrząd ten rów łożysk głównych i wałka rozrządu oraz osadzeń pompy wtryskowej i rozrusznika. W tym przypadku ciekawie rozwiązane zostały łożyska tu­lejek prowadzących wytaczadło do obróbki osadzenia rozrusznika. Miano­wicie jedno z tych łożysk może się wychylać, a drugie jest otwierane. Z boku łożyska można zaobserwować wycięcia rowkowe w tulejkach sta­łych umożliwiające przesunięcie wytaczadła z nożami. Osobną grupę przyrządów do wytaczania stanowią różne przyrządy roz­szerzające zakres zastosowania obrabiarki, jak mp. przyrządy do wykony­wania otworów stożkowych, przyrządy do gwintowania na wiertarko-fre­zarkach itp.