Montaż połączeń wciskanych
Połączeniem wciskanym nazywamy połączenie dwóch elementów w takich warunkach, że element obejmowany ma zewnętrzną średnicę większą od średnicy otworu elementu obejmującego, przy czym połączenie uzyskuje się w wyniku powstawania odkształceń sprężystych wywołujących na powierzchni styku znaczne naprężenia normalne.
Zasadnicze wyposażenie do montażu połączeń wciskanych stanowią prasy różnych typów: ręczne, mechaniczne, pneumatyczne i hydrauliczne.
Spośród pras ręcznych najczęściej spotyka się prasy zębatkowe (rys.
461); używa się ich do montażu połączeń nie wymagających sił ponad 1500 kG, jak np. do wprasowywania tulejek korbowodów, kół zębatych, różnych kołków itp.
Przy montażu połączeń wciskanych z siłą do 5000 kG używane są prasy gwintowe z napędem mechanicznym. W oddziałach montażowych szerokie zastosowanie uzyskały również prasy pneumatyczne i hydrauliczne. Ich zaletą jest możliwość zmiany siły nacisku w szerokich granicach w zależności od rodzaju wykonywanej operacji; zmiany te uzyskuje się przez regulację ciśnienia powietrza lub cieczy dopływającej do cylindra. Nacisk praś pneumatycznych waha się w granicach 3000415000 kG, a pras hydraulicznych — w granicach 104100 T.
Przy dużych wciskach wprasowywanie, wskutek wygładzenia nierówności i ścięcia warstwy metalu na powierzchni łączonych elementów, może nie zapewnić wymaganej wytrzymałości połączenia. W tych przypadkach, jak również przy montażu Rys. 461. Ręczna prasa zębatkowa połączeń wciskanych elementów
cienkościennych oraz elementów o dużej średnicy i małej długości (kiedy przy ich wprasowywahiu mogą wystąpić odkształcenia) stosuje się montaż z podgrzaniem lub oziębieniem. Zmiana temperatury jednego z łączonych elementów powoduje jego kurczenie się lub rozszerzanie, co pozwala na łatwe uzyskanie połączenia. Po wyrównaniu się temperatur w podgrzanym lub oziębionym elemencie powstaje dążność do odkształcenia się do stanu pierwotnego i tym samym wytwarza się potrzebny wcisk.
Jak już wspomnieliśmy, potrzebną różnicę temperatur można uzyskać przez podgrzanie lub oziębienie jednego elementu przy niezmienionej temperaturze drugiego. Najczęściej jednak stosowane jest podgrzewanie. Temperatura podgrzania nie przekracza zwykle 1004120°C, ponieważ przy wyższych temperaturach możliwe jest odkształcanie się nagrzanych elementów oraz zmniejszanie się twardości.
Podgrzewanie przeprowadza się w wannach z gorącą wodą, olejem lub roztopionym ołowiem, a ostatnio również w elektrycznych piecach oporowych. Do elementów w kształcie pierścieni stosuje się także podgrzewacze indukcyjne.
W przypadku łączenia małych elementów z dużymi (np. wstawianie gniazd zaworowych w głowice) podgrzewanie elementu obejmującego, tj. dużego, trwa długo i powoduje znaczne zużycie ciepła. Bardziej celowe jest wtedy zastosowanie oziębienia małych elementów.
Oziębianie przeprowadza się w elektrycznych lodówkach lub w zbiornikach napełnionych ciekłym powietrzem. W pierwszym przypadku uzyskuje się oziębienie od —30 do —80°C, a w drugim do —200°C.